UBULALO BWAKUMWEO USUMA

Basangile umusakalala wakwe mupepi nensakwe pa chilila pakati ka chimana ca Atlantic. Uyu choba ushaishibikwe ne shina, akwete akatabo umo muntu alembele ifyo acucutike pa myeshi ine ilyo talafwa. Ba choba banankwe abafumine kuchalo cha Holland ebamuposele pa chishi cinechi ica Ascension mumwaka wa 1725. Ba muposele nangu ukumusha pali ici icifulo pamulandu wa misoka iyo acitile. Pamulandu wakuti tapali amenshi ayakunwa, aishile yamba ukunwa imilopa ya ba fulwe. Mumimonekele fye ya mubili, uyu muntu alicula sana, lelo ubuchushi ubwachilile po nyubo buntu alembele mukatabo kakwe. Ukuyumfwilo bulanda apakalamba. Alembele amashiwi aya cililishi ayakwebati: "Bukalinshi buntu abantunse abo abafuma munshila yabololoke bomfwa. Elyo lintu bafuma munshila ya bololoke baba cilundwa kuli abo abakonaika". Bunkumbabubilili bwa uyu choba bwakula pantu aisanga ukuti ataluka kuli Lesa. Ici icakutalushiwa kuli Lesa wakwe cena calimucusha mumutima. Abantunse baba abakucula mumatontonkanyo yabo pafya Kutalushiwa kwa mitima yabo ukufuma fye apo Adam na Eva "babeleme kuli Lesa mu miti ya mwibala" lintu balile ifisabo Lesa akenye ukulya (Genesis 3:8). Lintu baumfwile insoni, pamulundu wa nsoni, buchintomfwa elyo no mwenso, aba abafyashi besu babutwike ukufuma kuli Lesa lintu shikulu abeta. Ifyo fine baumfwile efintu nefwe bene tumfwa nanomba. Bushe chinshi chilenga ati paleba ukulekana pali ifwe na Lesa.

"Lelo amampulu yesu e yatupatulanya pakati ka ifwe na Lesa wesu, imembu a mampulu shenu e shafise cinso cakwe kuli imwe." - Esaya 59:2.

Ukupatulula kwa babi ukufuma kuli Lesa te Lesa walenga iyoo. Lesa tabutwike ukufuma kuli Adam na Eva, lelo nibo ebabutwike ukufuma kuli Lesa wabo.

1. UKUKABILA IFYO IFYABA KUMITIMA YESU

Apo Imembu tashilatishilete ichimfulunganya, Adamu na Eva baikele pamo nokumfwana na kabumba mwibala lya Edeni. Kucheshamo, baishile bepwa na Satana ukuti bakaba nga Lesa wine ngabalya ifisabo ifyabindwa. Mukucite fi, baonaula icumfwano bakwete na Lesa (Ichitendekelo 3).

Lintu babatamfishe mwibala lya Edeni, Adamu na Eva basangile ukuti imikalile awe yayafya kunse. Ubufyashi no kulima fyakulaisa mukucululuka. Fyakulaisa no mulopa, ilibe ne filamba. Ukupalama kwabo kuli Lesa kwaonaika; nokuisanga baba baku cucutika no kukanasanga ifyo fintu balekabila ukuipatulula kwisa ne membu.

Apo Adamu na Eva bacitile ulubembu lwakutampilapo, abantu bonse (isonde lyonse) baponene mulubembu. Nolu lubembu lutwala kumfwa pantu impela ya lubembu ni mfwa.

"E ico filya ulubembu lwaingile mumuntu umo pano isonde, nemfwa yaingile mulubembu, efyo ne mfwa yayambukile ku bantu bonse. Pantu bonse balibembwike." - Abena Roma 5:12.

Bonse tulakabila ifyo fintu twalufya, nokufuluka nangu ukufwayo kukwato mutende uyo uwingasangwa fye na Lesa. Limbi tumona kwati mukushite fintu, nangula mukukwate fifulo fya pamulu mu nchito shesu nangu mukuitumpa mu fya kukolwa, ifyakuisansamusha, nabuchilalelale emo twingasanga ifyo fintu tukabila. Nakalya. Ifi fyonse ifyakucitacita no ku fwailishya, mulandu wakuti Lesa tali mu myeo yesu. Elyo takuli nangu cimbi ico twingacita icingatusansamushya kano fye ifwe ukusangu ukutemwa kwakwa Lesa mu myeo yesu.

"Mulenengo kwishiba mwa kuyila ku mweo, ku cinso cenu kwabo kusekelela ukwafikapo, mukuboko kwenu ukwakulyo mwabe fya muilemeno pe." - Amasamo 16:11.

Ukusansamuka kwa cine kukesa fye lintu paba ukukumana pakati kesu na Lesa nokukwata insambu shakwingila muncende umuli Lesa.

2. UKUFUMYAPO ULUBEMBU NEMFWA, IFINTU IFYALENGA UMUNTU UKUTALUSHIWA KULI KABUMBA

Ulubembu lulenga umuntu ukuba inkumbabulili. Elyo temuntu eka uumfwe fi. Na Lesa wine mumutima mwali icililishi ubushiku Adam na Eva bamufutatile. Na Lesa achili ne cililishi pafyo abantu balecula. Lesa ali uwaipamfya ukuti ifyo fyonse fintu tukabila fyapelwa kuli ifwe ukubika po no kutundapa imitima yesu iya bongoloka. Lesa tasekela mukutumfwila fye luse lintu ulubembu lwatupatula kuli ene; lelo afwaile inshila iyakuti engachimfya ulubembu nemfwa.

"Pantu Lesa atemenwe aba pano isonde ukutemwa kwakuti apele umwana wakwe uwafyalwa eka, ukuti onse uumutetekela eonaika lelo abe no mweo wa muyayaya. Pantu Lesa tatumine umwana wakwe ese pano isonde ku kupingula aba isonde, lelo ukuti (pakuti) abapano isonde bapusuke muliwene." - Yoane 3:16, 17.

Lesa apele umwana wakwe, Yesu nao apele umweo wakwe nokuipelesha pamulandu wa lubembu. Yesu wine ewaba …uwalubembu. Umweo imfwa nokushikuka kwakwa klistu kwalengo kuti Yesu eka akakwate amaka yakwelela imembu shonse ukwabula no kutwishika. Nakabili, Yesu alangisha isonde lyonse ifyo ifyaba Satana nefyo nao aba. Ukupitilila mu mubili wakwe uyo uwachenekwe na mumulopa wakwe uwasumine, Yesu atalusha umuntu kulubembu nokumuleta apepi nankwe. Ichitemwiko cakwa Kristu cipalamika abantu uko ali nokulenga ati abo abachetekela muli wene nga katula no mupusushi bengile kumweo wamuyayaya.

3. IFIKOMO FIKALAMBA CINELUBALI IFYO TUFWILE UKWISHIBA PALI YESU

Takwatala akuba umuntu nangu umo pano isonde uwali nga Yesu Moneni ifikomo ifyatantikwa.

(1) Yesu afumine kumulu no kwisa pano isonde
Bushe Yesu alandile ati shani pabubumbo bwakwe?

"Yesu atile kuli bene, ndemwebe cine cine nati ilyo Abraham acili talabako, ine ninshi ekondi." - Yoane 8:58.

Yesu acinkwile isonde ati: Nine. Ukufuma nakale eko naba nakabili nkaba ko. Nangu cingaba ati Yesu afyelwe ku mwanakashi (Mateyo 1:22, 23), Yesu ni Lesa - Lesa ukupitila mu buntu.

Kashimikila mukalamba Dwight L. Moody uyo uwaishile ntashi apo bakashimika ba Billy Graham tabalaisa alandile aya mashiwi pali Yesu, "Nangula chingaba ati. Yesu afyelwe no kumubika mumulimba wa siliva nokulelewa no mungeli no kumulisha na supuni wa Ngolide, nalyo line ngacali chakuipela sana ku mwana wakwa Lesa. Nomba moneni kabumba wa mulu necalo aishile ngo muntunse, aishile fyalwa mumulimba nabafyashi bakwe bali bapina teti afyalilwemo.

Umungeli aebele Joseph panshita Yesu ali nokufyalwa:

"Uyu (Maria) akafyala umwana umwaume naiwe ukamwinika ishina lyakwe Yesu, pantu WENE E UKAPUSUSHYA ABANTU BAKWE KUMEMBU SHABO." - Mateo 1:21.

Yesu, kabumba wa mulu necalo John 1:1-3, 14), ali uwaipela ukwisa pano isonde no kwisa tufumya ku membu shesu ne mfwa.

(2) Yesu takwete masambi
"Yesu umwana wakwa Lesa… ayeshiwe munshila shonse, ngefyo nefwe bene tweshiwa lelo tabembwike po iyoo." - Abena Hebere 4:14, 15.

Lesa alyeseshe ukuti engatufumya mu myeo ya bupulumushi no kututwala mumyeo isuma. Yesu mukwikala naifwe mu buntunse, atulangishe imikalile iyabula akabi ukuchila nefyobushimikilo bwingalondolola. Satana, icipondo cakwa Kristu aeseshe inshila shonse lintu Yesu ali pa calo ukuti amubembushe. Muchiswebebe, Satana alilwisha ukuti onaule ubuchindami bwakwa katula (Mateo 4:1-11). Mu Gethasamane apo tabalamutanika. Yesu aliba mukulunguluka na amabe yakwe yaba nga matoni yakalamba ya mulopa ayaleponena panshi (Luke 22:44).

Lelo Yesu aiminine ndi ku fintu fyonse fintu umuulwani aposele pali wene -" elyo ukwabula isambi." Pantu Yesu uwaeshiwe kuli fyonse ifyo umuntunse eshiwa nafyo, alishiba amafya tupitamo. Eicho ena alomfwa nokwishiba ubunake bwesu (Abahebere 4:15).

Mulandushi Yesu alingile ukwikala umweo uwabula imembu?

"Lesa uushaisibe ulubembu, amucitile ukubo lubembu pa mulandu waifwe, ukuti ifwe tube ubulungami bwakwa Lesa muli wene." - 2 Abena Korinti 5:21.

(3) Yesu afwile pakuti afumye ububi
Bushe bantu banga ababembuka?

"Pantu BONSE nababembuka, kabili bapelebela kubukata bwakwa Lesa" - Abena Roma 3:23.

Bushe chilambunshi caba mu membu?

"Ichilambu ca lubembu ninfwa, lelo icabupe chakwa Lesa mweo wa muyayaya muli Yesu Kristu shikulufwe." - Abena Roma 6:23.

Bushe cinshi Yesu afwilile?

"Moneni umwana wa mpanga wa kwa Lesa ULESENDO LUBEMBU lwa pano isonde" (Yohane 1:29).

Bonse twalibembuka elyo twalikandwa kumfwa yamuyayaya. Lelo Yesu ewasendele icifulo chesu nokutufwila. Ewaishileba "e lambo lyesu", Afwile pakuti ifwe tube no mweo. Imfwa yakwe bupe elyo "UBUPE bwakwa Lesa mweo wa muyayaya muli Yesu Kristu shikulu wesu" (Abena Roma 6:26).

Yesu aposele umweo wakwe uwabulo lubembu ukuba ubupe kukututemwa. Ukutemwa ukwaba ngoku, kutemwa uko umuntu ashi ngomfwikisha. Na pamulandu wamfwa yakwe "Natukwata umutende kuli Lesa" (Abena Roma 5:1).

(4) Yesu Abushiwe kubafwa
Imfwa yakwa Yesu pa Lupanda tayali empela Yakwa Yesu. Yesu akana ukubushiwa ngatali mupusushi.

"Lelo Kristu nga tabushiwe, icitetekelo cenu ca fye, muchili mumembu shenu. Ninshi na balalila muli Krsitu baliloba." - 1 Abena Korinto 15:17, 18.

Muhammed na Buddha balanga ku calo amatotonkanyo yamo ayashika elyo ayacishinka. Balenga nabantu abengi ukukwata icisumino lelo tabakwata amaka ayakupelo mweo pantu bachili mu nshinshi shabo. Pantu abushiwe ukufuma munshinshi pa bushiku bwa citatu ukufuma apo afwilile, bushe bulayonshi buntu engatupela.

"Pantu ine ndi no mweo, naimwe bene mukaba no mweo." - Yohane 14:19.

Yesu ali no mweo! Epo ena alikwata amaka pamfwa, kuti atupusushya ku mfwa nokutupelo mweo uusuma kabili uwamuyayaya. Yesu akekala mumitima yesu ngatwa mukabila. Katula ubushiwe epwali na fyonse ifyo tukabila ena kuti atupela.

"Kabili moneni ine nakulaba na imwe ukufika na pakupwa kwanshita." - Mateo 28:20.

Abantu bonse, abaume nabanakashi icalo conse baleshimike fyo Klistu abapususha ku misango yabipisha iyakonaula imibili yabo ne mitontonkqanishishe yabo.

Umo pabana be sukulu besu abakale ilyo aleyasuka amepusho mumashindano alembele aya mashiwi ya kutasha: "Nali cakolwa. Ubushiku bumo ninshi ninwa, namwene akapepala mumbali ya nganda kalebilisha ifya fisambililo fyenu ifya baibele. Nali kabulile no kulemba mo ifyalefwaikwa elyo naishile pokelela ilandwe ilyachishinka pali Yesu. Panuma yakupwisha aya amasambililo yacipingo, nalipela umutima wandi kuli Lesa nalaba nefyo wisiki (ifyakunwa) yumfwika palulimi. Ilyo Yesu abulile umweo wa uyo muntu waba wakwe, aliisakwata amaka chipyacipya ayakucimfya ifibwalwa. Epo Kristu u mupusushi, onse uyo uwaisa kuli ene kuti apokela ubwafwilisho.

(5) Yesu aya kumulu
Lintu Yesu talabwelelamo kuli tata apo ninshi nabushiwa (Imilimo ya Batumwa 1:9) aile ku nkonkani shakwe.

"Mwileka imitima yenu isakamikwe, cetekeleni Lesa, tetekeleni naine pamo, mun'ganda yakwa Tata Mwaliba imiputule iingi… Ndeya mukumupekanisho bwikalo … nkesha kabili no kumupokelela kuli ine mwine. Pakuti uko ndi…" Johane 14:1-3.

(6) Yesu Shimapepo Mukalamba Mu mulu
Yesu aiminina pakutupekanishisha icifulo ku mulu.

"Eico afwaile ukupalana na bamunyina mufintu fyonse, ukuti abe shimapepo mukalamba uwaluse kabili wacishinka mu fyakwa Lesa, ku kukonsolole membu sha Bantu. Pantu umo achulile umwine pakweshiwa emo aishibilo kwafwa abeshiwa." - Abena Hebere 2:17-18.

Yesu nga shimapepe mukalamba "abumbilwe nga bamunyina munshila yonse". Pali kano kashita ekala mucinso chakwa Tata inshita yonse nga keminina. Yesu umo Yesu uwaelele impupu pa lupanda, palikano kene kashita ali kumulu uko alelolesha pafyo tulekabila" Pakuti afwe abo abali nokweshiwa.

(7) Yesu Akesa
Ilyo Yesu talaya kumulu, bulayonshi buntu apangile?

"Kabili nga naya nokumupekanishisho bwikalo, nkesa kabili, nokumupokelela kuline mwine, ukuti ukondi, eko naimwe mukabe." - Yohane 14:3.

Ilyo Yesu akesa, akesa tu pokolola ku membu shesu, namalwele, na fyonse ifibi ifitucitikila elyo nemfwa iyo iya cushe calo. Elyo akatusengela mu calo umo umwaba fye nsansa no mweo wa muyayaya.

4. UKUTEMWA UKWAPAPUSHA

Kwaliba akamulumbe ka cupo ico icapekanishiwe ku calo ca Taiwan. Umulumendo we shina lya U-Long bamusalile ukuti engopa umukashana we shina ilya "Iluba lya golide" Ilyo U-Long afimbwile nabwinga lintu bwinga bwapwa, ifyo amwene tafyamusekeshe. Impumi yakwa nabwinga yali iyaonaika pantu alwele kansakala. Panuma yakumone fi, awe shibwinga tamwene po busuma mumukashi. Umukashi aliyesha inshila shonse ishakusekesha umulume, alebombesha sana pang'anda ati limbi kuti bamutemwe. Awe U-Long talefwaya ukutemwa umukashi nangu panonon. Lintu papitile imyaka ikumi na ibili mu cupo, U-Long atampile ukukana lolesha bwino. Ba shing'anga bamwebele ati ali nokupofula ngatabamundape. Ne chalefwaikwa kukambatula akapalinso no kubikapo kambi; Uyu mulimo walino kusenda indalama ishingi bana elyo nabalwele abalelolela ifi fine nabo bali bengi. Uyo umukashi ayambile ukubombesha sana ukupanga ifisote fya fyani pakuti akwate indalama. Ubushikubumo, uyu namayo aebele umulume ati ka cornea akakukambatika pa linso nakamoneka kumuntu uwali mu mubusanso. U-Long abutukile ku hospital ukuti baye bamubomele po. Lintu U-Long apolele, aipatikishe ati amone ukukashi pakuti amusashe pandalama asangile pakuti bamubombele. Ilintu aimishe umutwe wamukashi uyo uwakanteme, aishile papa. Umukashi aishile lolesha kumulume lelo amenso tayalemona, pantu ka cornea tapali. Pakuloleshe fyo, aishile ponena pa nkasa sha mukashi no kwambo kulosha. Ukufuma apo baupanine aishile ita umukashi umuku wakubalilapo ati "we luba lya Golide."

Yesu alafwaisha sana ukukuminkana nabantu abamukana panshita iyitali. Alafwaisha ukuti ubushiku bumo, muku lekelesha tuka mwite no kutepelesha ishina lyakwe ngo mupusushi wesu. Ali uwaipelesha ukuipela bulilambo tebwa ciputulwafye cimo ica mubili pamo ngelinsonfye lyeka iyoo, lelo, umubili onse, pakuti engatulanga uluse lwakwe ulushi filwa kantu. Uluse lwakwe lwalikwatisha maka echalengaele Kristu "ukwisa muno calo kukupususha ababembu" (1 Timote 1:15).

Ukuipelesha bulilambo ukukalamba ukwakwa Kristu kwalipanga nangu ukukula ubulalo ubo ubwa chiluka no kucila pa kuluba nokuulungana kwakulekana nangu ukupusana kwesu, kabili kulafimba pamampula yakufyuka nokumusangukila.

---

YESU
AISHILE nga Lesa mubuntunse.
AIKELE umweo uwabule membu pano calo.
AFWILE pamulandu wa membu shesu.
AIMINE ku bafwa pakuti atupusushe kumfwa.
ANININE ku mulu ukuya tupekanishisha apakwikala mumulu.
ALETUPEPELA ko cila bushiku nga shimapepo mukalamba.
ALI NO KUBWELA BWANGUBWANGU no kutusenda pakuti tukabe nankwe.

---