KUTI TWA SUMINA MULI LESA

Inshita imo Jim aipwishe umuntu uushasumina ngacakuti alitalile alwishanyapo, netontonkanyo lyakuti limbi Lesa eko aba, nangu fye ni pakashita akanono.

Kucakusungusha Jim, uyu muntu atile cine cinefye nalitontonkanyapo. "Imyaka yapita iyakunuma ilyo umwana wesu uwantanshi afyelwe, nalifye mupepi nokuba uwasumuna muli Lesa. Ilyo nalolekeshe kalya kantu akanono sana nomba akamuntu akapangwa bwinobwino apo kalele, Ilyo namwene ifyo kaleyolola utuminwe elyo nokushininkisha ukwishiba ifyo kalemona, cansendele imyeshi ingi umo napaleme mupepi nokuleka bukukana cetekela kwandi. Ukulolekesha pali ulya mwana kwa lengele ukuti mpalamine kukushininkisha ifyo kulingile ukubako Lesa.

1. FYONSE IFYA LENGWA KWALIBA UWAFILENGELE

Imipangilwe yamubili isokolola ifyo kwalibako umo uwaupangile.
Abamano yamucalo batweba ati bongobongo wamuntu alasunga nokwibukisha amakana namakana ayafikope fya mumatontonkanyo, alakuminkanya nokusobolola amabwafya, alakumbwa nefisuma, nomuntu umwine alaishiba, elyo nokufwaisha ukufungulula ifisuma fyonse ifyaba pamuntunse. Ukubomba konse ukwa mibili yesu kutungululwa nensase shamulilo wa mumubili isho ishifuma kuli bongobongo.

Fi mashini fyashino nshiku (Kompyuta) nafyo fine fibomba ukupitilila mumulilo wa malaiti. Lelo nangu cibe fi, casendele umuntu nokutontonkanya kwakwe pakuti ifi fima kompyuta fibombe mumusango fibombelamo.

Emulandu kalemba wamalumbo alembele ifyo; umubili wamuntu ubilisha bwinobwino ukuti kalenga wauko wakupapa.

"Nakutotela pantu napangilwe uwakupapisha kabili uwakutinya; imilimo yobe yakupapisha, ico nalishiba bwino bwino." - Amalumbo 139:14.

Pakusanga "imilimo" yakwa Lesa teti tuye nokutali. Imilengelwe ya bongobongo wamuntu elyo nefilundwa fyamibili yesu fimbi, ifi fyonse milimo yakwa Lesa, kabili filangilila ukushika kwa mano yakwa kalenga wafiko.

Cimashini conse icipompa, icapangwa no muntu teti cifike kumibombele yamutima wamuntu. Intambo sha muma shini yanomba (kompyuta) nangu shinga kolobana shani teti shifike pafyo imishipa ya muntu yaba. Imibombele yafimashini fya fitunshitunshi (TV) teti ifike pafyo ishiwi, ukutwi elyo nelinso lyamuntu fibomba. Ifipuuta umwela nafyo nangu fibe shani teti fifike pamibombele ya moona, bapwapwa elyo nenkanda yamuntu. Ubwile bwaba pa mipangilwe ya mubili wa muntu bulanga ukuti cine cine palibapo umo uwa tontonkenye palici, noyo umo ni Lesa.

Umubili wamuntu waba nefilundwa ifingi ifyapangwa bwino bwino ukubombela pamo. Bapwapwa nomutima, imishipa nensafu, fyonse fibomba imilimo iyakupapisha mukwampana pamo nefilundwa fimbi ifyo nafyo ifibomba imilimo iyakupapisha.

Ngacakuti walibulile indalama shamuseke nokubika imoimo mwitumba nokushitobenkanya pamo, elyo wafumya nokutila ati bwekeshamo nakabili lumo lumo, bushe kuti washikonkanya muli ilya ine nkonka wacibalilapo? Ngakukonka nabapenda insamushi (amapendo), cintu cayafya sana ukubwekeshapo, limbi mukufye umo panuma yakwesha imintapendwa ikana limo. Nomba mutontonkanye pamibombele yamumala, bongobongo, umutima, ilibu, imishipa, utushipashipa, imfyo, amatwi, amenso elyo nameno, fyonse ukukulila pamo nokubomba pakashita kamo kene nokufikilisha.

Kanshi bulondoloshi nshi bwingapelwa pafyo umubili wamuntu wapangwa?

"Elyo Lesa atile, 'natupange umuntu mucata cesu, mucipasho cesu,'…. EICO LESA ALENGELE UMUNTU MUCATA CAKWE,… umwaume no mwanakashi efyo abalengele." - Ukutendeka 1:26, 27.

Umwaume nomwanakashi abantanshi taba iishiile abene beka iyo. Icipingo cishininkisha ukuti Lesa atulengele mucata cakwe. Atutontonkenyepo nokutupanga ukuti tubepo.

2. FYONSE IFYA PANGWA KWALIBA UWAFIPANGILE

Nomba ubunte bwa pali Lesa tabwa imininafye mukulengwa kwa mibili yesu; bumonekela namumyulu. Fumeni mumisumba nokusha amalaiti, elyo muye lolesha mumulu mulwelele. Ukubuta kwantanda ishafulisha kwati kasuba. Kabili nakasuba kene elyo nefyalo fimbi ifimoneka fyonsepamo fipela ukubengeshima. Fimbi nafyo ifyamu ntanda fyaba ukutali sana ukwakuti pakumona kano mwabomfya bamashini bakumwena apatali abakosa.

Emulandu kalemba wamalumbo asosele ati intanda shishimika ululumbi lwakwa kabumba:

"Imyulu isokolola ululumbi lwakwa Lesa; ulwelele lubilisha imilimo yaminwe yakwe." - Amalumbo 19:1-3.

Kanshi kuti twatilapo shani ilyo twalolesha pamilengelwe nobukalamba bwabubumbo ifyayafya ngefi?

"Mukutendeka Lesa alengele imyulu ne calo." - Ukutendeka 1:1.

"(Lesa) ewaba pantanshi yafyonse, kabili muli wene emo ifintu fyonse fyaikatanina." - AbenaKolose 1:17.

Ububumbo bonse bushimika palwakwa Lesa nga kalenga mukalamba kabili kabumba uwapulamo. Mumashiwi aya ayanono, "mukutendeka Lesa," tusangamo icankama ica mweo Kwaliba Lesa uwapangile fyonse. Ilelo abengi abamano yapano nse nabasumina muli Lesa.

Shing'anga uweshina lya Arthur Compton, uyo uwasendele necilambu mufyamasambililo yapatali aya pafintu ifimoneka (physicist), ena mukulanda palwa ici cilembelo atile:

"Palwa ine, icicetekelo citampila pakwishiba ifyo amano ayapulamo eyaletele ububumbo bonse kukubako elyo yabumba no muntunse. Ine tacankosela ukuba neci icicetekelo, pantu cintu cayanguka ukwishiba ukuti apo ponse apali ubwanshiko ninshi pali nokucenjela ukwa londoloka. Inkonka iyaba mububumbo bwe sonde nayo ishimika ubukata nabucishinka ubwaba mwishiwi ilyo ilya soselwe - 'mukutendeka Lesa.'"

Icipingo tacesha ukushininkisha ngacakuti Lesa ekwaba - lelo cibilisha ukubako kwakwa Lesa. Shing'anga uweshina lya Arthur Conklin, nao alembele ati: "ukutontonkanya ati umweo waishilebakofye mukukana teyanya cimofye nokwesha ukubikapamo icitabo icifumine muncende iyo balishishemo akapata.

Twalishiba ukuti umuntu teti apange icintu apashili nangu cimo. Kuti twakuula, kuti twasanga, kabili kuti twalundinkanya nomba tatwatala atu letapo akantu nangu kamo kukubako apo apashili, nangufye nika cuula kacepa shani nangula nika liluba. Fyonse ifyabapo fibilisha ukuti Lesa ewalengele, Lesa ewapangile, Lesa eusunga. Ubwasuko fye bumo ubwinga suminishiwa pakufwaya intulo ya bubumbo, icalo elyo nabantunse - ni Lesa.

3. LESA ESA NOKWAMPANA NABANTU

Uyo Lesa uwa lengele imyulu, uwalengele nobubumbo bonse, afwaya fwaya ukwampana naifwe. Alyampene na Mose "Lesa alesosa kuli Mose… ngafilya umuntu asosa kucibusa" (Ukufuma 33:11). Kabili Lesa alefwaya ukwampana pamo naiwe nokuba cibusa obe. Yesu alaile bonse abamukonka: "Muli ba cibusa" (Yoane 15:14).

Bonse natulwishanya neli ilangulushi lya kwa Lesa, pantu umuntunse apangwafye uwakupepa. Takwaba inama iikuula ulufuba lwakupepelapo. Lelo, konse konse kuti mwasanga abaume nabanakashi balepepa. Mukati ka mutima wa muntu onse mwaliba ukufwaisha kwakupepa, ukwishiba Lesa, ukwafwaisha ukuba cibusa wakwa Lesa. Ilyo twayasuka ukufuluka kwesu nokusanga Lesa, ukutwishika konse kulapwa palwa kukabila kwesu elyo nokubako ukwakwa Lesa.

Mumyaka yamu ma 1990 imintapendwa yabantu baku Russia balya aba shasumine muli Lesa bapilibukile kuli Lesa. Kafundisha mukalamba pesukulu lya masambililo ya pamulu mumusumba wa St. Petersburg asosele amashiwi ayo ayapalene pamofye nabengi abo aba pilibukile kuli Lesa ku Russia, atile: "Muku fwaya fwaya ifyamasambililo yandi nalyesha ukufwaya ubupilibulo mumweo, lelo nshasanga ico ninga cetekelamo. Abamasambililo abanandi nabo bene cimo cine.Ilyo naloleshe ukukula kwa bubumbo bonse mukusambilila kwandi elyo namu kupelelwa kwa mupashi wandi, nashininkishe ifyo kufwile ukubako ubupilibulo bumo mumweo. Nomba ilyo napokelele icipingo nokutendeka ukubelenga, calengele ukwisusha cilya cipunda nokupelelwa ifyali mu mweo wandi. Ninsanga icipingo nge cintu cimo ico umupashi wandi winga cetekelamo. Nalipokelela Yesu ngo mupusushi wandi kabili nali sanga umutende uwa cine nokwikushiwa mu mweo wandi.

Umwina Kristu asumina muli Lesa pantu alimukumanya nokusanga ukuti ewikusha ukukabila kwa panshi ya mutima. Lesa untu abena Kristu basansamukilamo, alatupela ukumona kupya, ubupilibulo bupya, imifwaile ipya elyo nensansa ishipya.

Lesa talaya ubwikashi umushaba kucula nempika, lelo atulaya akututungulula nokutusunga ngacakuti twa ampana pamo nankwe. Elyo nemintapendwa ya bena Kristu kuti basosa nokushininkisha ukuti cawama ukupeela icili conse ukucila ukubwelela kubwikashi ubwabulamo Lesa.
Ici ecakupapisha icacilamo. icakuti Lesa uwamaka yonse uwa pekenye, uwa pangile, noku sunga kabili afwaisha ubwampano pakati muntu uuli onse, umwaume, umwanakashi, umulumendo elyo nomukashana. Davidi ici calimusungwishe, ilyo alembele:

"Nganalolesha imyulu yenu, iyo mwabumbile kuminwe yenu, umweshi nentanda, ifyo mwabika mumulu, awe nati: nga umuntu wanshi uyo usakamana?" - Amalumbo 8:3, 4.

Kabumba wesu alisakamana umuntu umoumo. Abika ukusakamana pali iwe kwati niwefye umo mpo abumbile. Kanshi kuti twsumina muli Lesa: (1) Pamulandu wamibele iya yafya mumusango alengelemo nokupanga umuntunse. (2) Pamulandu wakufuluka Lesa uko ukwaba muli ifwe, uko ukulenga imibili yesu ukuba iya pamfiwa kanofye ilyo wasanga ukutusha muli wene. Elyo kabili, (3) Nipamulandu wakuti ilyo tufwaya Lesa nokumusanga, alesushisha ukukabila nokufuluka kwesu konse bwinobwino.

4. KANSHI NI LESA WAMUSANGO NSHI?

Cintu fye icisuma ukuti uyu Lesa uwa cilamuntu enga isokolola kufibumbwa fyakwe filya fine umufyashi (wishi) afwaisha abna bakwe ukmwishiba. Eico mu cipingo Lesa ali isokolola kuli ifwe nokulondolola imibele yakwe.

Kanshi cipasho nshi cintu Lesa abomfeshe pakupanga abantu?

"Eico Lesa abumbile umuntu mucipasho cakwe, mucipasho cakwa Lesa amubumbile." - Ukutendeka 1:27.

Apo twapangilwe mucipasho cakwa Lesa, amaka yakutontonkanya nokumfwa, ukwibukisha nokucetekela, ukulanguluka nokupelulwila, ifi fyonse twapoka ukufuma kuli wene.

Kanshi umubelo wacilamo uwakwa Lesa ninshi?

"Lesa kutemwa." - 1 Yohane 4:8.

Lesa abombela pabantu ukufuma kukutemwa ukwa mumutima wakwe. Tapali akantu nelyo kamo ako aacita nelyo ako akacita akashifuma mukutemwa kuntu aba nako umushaba ukuitemwa lelo kano fye ukuipela nge lambo.

5. INSHILA INTU YESU ASOKOLWELAMO IMIBELE YAKWA LESA

Imiku nemiku mucipingo Lesa asosa palwakwe nga tata.

"Bushe tata teumo bonse twkwata? Bushe bonse te Lesa umo watupangile?" - Malachi 2:10.

Pali fimo ifi pasho fya bu tata ifyo tumona ilelo nelyo fibe shani, fyena filafwaikwa. Mubuntunse mwaliba bashifwe abamulekelesha na ba mucushisha. Ifi tefyo Lesa aba. Ena nishifwe uusakamana nokukuntikilwa. Aba ni tata ulya uwatemwa ukwangala nabana bakwe, uwatemwa uksumikila abana bakwe imilumbe pakubalalikisha.

Lesa wesu uwatutemwa, alefwaisha ukuisokolola kuli ifwe ukucila napafyo acita ukupitilila mu malembelo (icipingo). Aishibe ifyo umuntu twikala nao aleshibikwa bwino ukucila uwa kumfwapo fye nangu uwa kubelenga fye mucitabo. Eico aishile mucalo cesu ngo muntunse - umuntu wa Yesu.

"(Yesu) ecipasho cakwa Lesa uushimonwa." - Abena Kolose 1:15.

Eico nga walimona Yesu, ninshi walimona Lesa. Aishile ilinganya naifwe - Aishileba nga ifwe - pakuti enga tufundisha imikalile nensansa, elyo nokwishiba ifyo Lesa aba mucine. Yesu emimonekele yakwa Lesa. Umwine asosele ati, "Uyo onse uwamona ine alimona tata" (Yohane 14:9).

Ilyo mulebelenga palwakwa Yesu mu malembelo yantanshi yane ayamucipingo cipya,muli nokusanga icikope icisuma sana ica kwa Tata uwa mumulu. Abalondo be sabi ba posele amasumbu yabo nokukonka Yesu, elyo notwana utunono twa mukolongene kukupokelela amapalo. Aale sansamusha abampulumushi abachushiwa nokupususha abaleimona ubololoke babumbi munda. Aundepe amalwele yonse ukufuma ku bupofu akufika ku fibashi.

Mumi citile yakwe yonse Yesu alangishe ukuti Lesa kutemwa! Afikilishe ukukabila kwa muntu munshila imo iishatalile aicitwapo! Inshila yalulumbi iya kulekeleshako iyo Yesu asokolwelelemo imibele yakwa Lesa, yacitike palupanda.

"Pantu Lesa atemenwe icalo, ukutemwa ukwakuti aapeele amwana wakwe uwalifye umo, ukuti uyo onse uwasumina muli wene eonaika, lelo abe nomweo wa muyayaya." - Yohane 3:16.

Yesu tafwilefye ukutupela umweo wansansa ilelo lyeka, lelo ukutupela umweo uwa muyayaya. Ukwa myaka iyingi abantu baalepapa, kabili baalesubila, kabili baalelota palwakwa Lesa. Baalemona imilimo yaminwe yakwe mulwelele elyo namufisuma ifya bubumbo bwakwe. Elyo palupanda, Yesu aishile sokolola icankama, elyo abantu baishile isanga balelolesha pacinso chakwa Lesa wine, ukumumona ifyo aba - Kutemwa; ukutemwa ukwa muyayaya, ukushifwa!

Pali ino ine nshita kuti mwasanga Lesa ilyo Yesu amusokolola kuli imwe. Uko kusanga kuti kwamutungulula kuku shininkisha noku sumina mwebene: "Nalimutemwa mwe Tata!"