SEPHIRI SA BOTSHELO JO BO ITEKANETSENG

Babatlisisi ba nako eno ba tsere matsapa a magolo go kwala boammaruri jo Baebele e sale e bo boletse lantlha. Batho ke bongwefela jo bo tlhakantseng dilo tse dintsi. Se ka gale re ka se kgaoganyang jaaka, senama, tlhaloganyo le dikarolo tsa motho tsa Semoya, di bapile e bile ga di kake tsa kgaoganngwa. Ka mafoko a mangwe, se se amang tlhaloganyo, se ama mmele. Seemo sa rona sa Semoya se na le tiro e se e dirang mo seemong sa rona sa senama, fela jalo. Re batho ba ba feletseng.

Sekai, babatlisisi ba maranyane ba lemogile mo dithutong tse di laolwang gore setshego sa boitumelo le boipelo se dira diphetogo mo karolong e e thibelang malwetsi. O ka thusa mmele wa gago ka go lwantsha malwetsi botoka ka go itumela! Dithuto tse di supa ka fa tlhaloganyo le mmele di dirisanyang mmogo ka teng.

Dikete tsa dingwaga tse di fetlileng lefoko la Modimo le ne la supa kgolagano e e botlhokwa fa gare ga tlhaloganyo le mmele e mo bogautshwaneng e neng e le gone e amogelwang mo dikwalong tsaa bongaka.

"Pelo e e ntseng mokete ke kalafo e e molemo, mme moya o o phatlogileng o omeletsa marapo." - Diane 17:22.

Go ya ka Moaposetoloi Johane, tlhaloganyo le mmele di tsalana jang le Semoya sa rona?

"Moratwa, ke rapelela gore mo dilong tsotlhe o tle o tlhogonolofale, o robale sentle, fela jaaka moya wa gago o abo o ntse o tlhogonolofetse." - 3 Johane 2.

Motlhodi Wa rona O batla re "itumelela kgotsa re akola botsogo jo bo siameng." Lefoko la Modimo e ka nna motswedi wa botsogo le jaaka motswedi wa botshelo jo bosakhutleng. Ka gonne nama le boitekanelo ja tlhaloganyo le Semoya sa rona di a tsamaelana, Paulo o dira boikuelo jo bo latelang.

"Me ke gone lefa lo ja, lefa lo nwa, lefa e kabo e le eng se lo se dirang, tsotlhe fela lo di direle kgalaletso ya Modimo." - 1 Bakorintha 10:31.

Lefoko le le molemo le akaretsa tshiamiso ya Semoya le ya senama. Botshelo jo bo itekanetseng bo ka re dira gore re nne Bakeresete ba ba matlhagatlhaga.

Fa gona le melawana e le boroba-bobedi e o ka e salang morago fa tota o batla go tshela botshelo jo bo itekanetseng e bile bo na le maduo.

1. PHEFO E E PHEPA

Phefo e e phepha tota e siametse botsogo jo bo siameng. Mo motshegareng le bosigo fa o robetse, go nna le mekgwa e e siameng ya go tsenya phefo mo malapeng le kwa mafelong a tiro go supa gore madi a rona a tla nna a phatlalatsa phefo e e lekanyeng mo karolong nngwe le nngwe ya mmele.

Go gwantela godimo mo mosong go tsitsibosa mmele wa gago ka go gopa tshefo e ntsi. Mofuta wa phefo o re o hemang o botlhokwa. O ele tlhoko gore o seka wa fitlhela o amanye le mosi digese (gases) kana megare e tsalegang mo phefong e tswa mo sengweng se se fitlhegileng. Go goga motsoko go senya phefo mme ke nngwe ya dibolai tse dikgolo mo malatsing a gompieno. Ba boranyane ba patlisiso ba bonye bongwe botsalano fa gare ga motsoko, le kankere ya makgwafo, khupelo le malwetse a pelo. Go tlwaela ga mmele tagi e e mo motsokong e e bidiwang nikotini e dira gore go goga e nne mokgwa o o thata go tlogelwa. E tla re ka ngwaga wa 2020, go goga motsoko go tla bo go bolaile batho bale didikadike di le lesome le bobedi ngwaga le ngwaga.

2. MARANG A LETSATSI

"Go na le dipoelo tse dintsi tsa marang a letsatsi".
1. Fa o ka aramela letsatsi metsotso e le 15 go ya go ele 30 tsatsi le letsatsi mo mosong kana moragonyana mo tshokologong, go thusa mmele go itirela kotla ya Vitamin D, kotla e tlhokegang mo letlalong. Kotla e ya Vitamin D, e thusa madi go dira matswai a agang le go baakanya bokete ja marapo.
2. Marang a letsatsi a thusa go bolaya megare.
3. Letsatsi le fa nonofo e dimela di e dirisang go fetolela phefo e senyegileng le metsi mo dijong tse di fang maatla…. Fa se se kabo se sa diragale diphologolo le batho ba ne ba ka bolawa ke tlala.
4. Letsatsi le thusa motho go tlwaela tiro ya bosigo, le bo le mo ntsha mo bothateng jo bo amanang le malatsi a lefifi fa Mariga a simologa: "lefoko la tlhagiso: Letsatsi le ka nna kotsi. Go nna mo letsatsing nako e telele go ka fisa letlalo, le bo le ntsifatsa mabaka a go tsenwa ke kankere ya letlalo, le bo le fefosa go tsofala, le senya matho, le bo le dira gore o seka wa bona sentle e kete matlho a apesitswe ke bobi. [Dikinolo tsotlhe mo kaelong e di tswa mo LOOK UP AND LIVE: A Guide to Health, Dithuto tsa bagolo; Kgwedi tharo ya ntlha 1993, (Nampa, Idaho: Pacific Press Publishing Association). Bontsi ja se se mo Kaelong e se se sa nopolwang se ntshitswe mo kgatisong yone e].

3. BOIKHUTSO

Mmele o tshwanetse go nna le boikhutso gore o kgone go ipaakanya. Re tshwanetse ra nna le nako ya go itlosa bodutu le go ikhutsa go golola letsapa la tiro le maikarabelo a lelapa kwa ntle ga selekanyo se se tlhokegang sa go ikhutsa, batho ba felela ka maikutlo a etsaetsegang, kgatelelo, le go kokonelwa kgatelelo e kana ya maikutlo e ka felela e bakile bolwetse, se se tla re pateletsang go tsaya boikhutso jo mebele ya rona e ntseng e bo batla ka nako tsotlhe. Ga gona se se ka dirisiwang mo boemong ja boroko jo bo siameng mo bosigong.

Go ntshafatsa nonofo ya rona ya Semoya tsatsi le letsatsi go botlhokwa mo botsogong ja rona ja senama. Nako ya Mokeresete ya malatsi otlhe ya go ithuta Baebele le thapelo go ka fodisa mmele le moya.
Re tlhoka go ikhutsa kgapetsa-kgapetsa mo tirong, boikhutso ja letsatsi mo bekeng, le go ikhutsa nako nngwe mo ngwageng.

4. GO ITSHIDILA

Go itshidila go botlhokwa thata mo botsogong ja rona:
"1. Go itshidila go thusa go baya madi mo seemong se se siameng.
"2. Go itshidila go letelela madi a le mantsi go fitlha mo dikarolong tsotlhe tsa mmele, go akaretsa diatla le dinao.
"3. Go itshidila go fokotsa kgatelelo ya maikutlo le ya mmele, go bo go go thusa go ikutlwa o le botoka mo botshelong. Go itshidila ke yone kalafi e e botoka mo go thorontshegeng ga mogopolo le letsapa le legolo.
"4.Go itshidila gofa nonofo tsibosa boboko le ditshika. Go rotloetsa botsogo ka go tsosolosa tsela ya go lwantsha malwetse. Fa mmele o bewa mo seemong se se siameng ka go itshidila mo go siameng tlhaloganyo e akanya sentle.
"5. Go itshidila go ka go thusa tebego ya letlalo la gago go bo go baya mo mmeleng o siameng.
"6. Go itshidila go go dira matlhagatlhaga e bo e fokotsa letsapa le maikutlo a a sa iketlang.
"7. Go itshidila go thusa boboko go dira motswako mongwe o o go fang tlhaloganyo ya boitekanelo go bo go oketsa bokgoni ja gago ja go utlwa ditlhabi"

Fa ele gore o ntse o sa itshidile, simolola ka iketlo o bo o oketsa jalo fa o simolola go nna le bopelotelele. Go botlhokwa go kopana le ngaka ya gago pele ga o simolola. Mokgele wa gago o tshwanetse go nna go tsenelela mofuta mongwe wa itshidilo o ka tshwantshwang le go tsamaya mmaele mo metsotsong ele lesome le botlhano kana go feta, mo bekeng.

5. METSI

Jaaka metsi a le botlhokwa mo karolong nngwe le nngwe ya mmele, re tshwanetse ra nwa metsi a mantsi.
1. Bosupa mo lesomeng ja bokete ja mmele ke metsi.
2. Mmele o tlhoka selekanyo sa bobedi le sephato sa metsi ka letsatsi go dira tiro tsotlhe tsa one. Dingwe tsa ditiro tse di akaretsa go tsamaya ga madi mo mmeleng, go ntsha leswe, go phatlalatsa dikota le go silwa ga dijo.
3. Motho yo o fa gare o na le dikarolonyana tsa boboko, tse di bidiwang di cell di ka nna didikadike di le lesome le botlhano go ya go masome a mane.
Nngwe le nngwe ya tsone e na le selekanyo sa masome a supa go ya kwa go masome a ferabobedi le botlhano a metsi. Fa metsi a dikarolwana tse a lekanye, a go thusa go nna podimatseba le go fokotsa letsapa le legolo.
4. Ga se metsi a o a nwang fela a botlhokwa, go tlhapa malatsi otlhe ka metsi a tseditshana go thusa phatlalatso ya madi go bo go fa mmele le tlhaloganyo maatla. Go tlhapa go ka fodisa ditshika tse di opang, tse di tlisang bolwetse ka go koafatsa masole a mmele. Go tlhapa go ntsha leswe mo mmeleng go bo go fokotsa letshoroma.

6. GO JA SENTLE

Kwa tlholong Modimo o laetse Adamo le Efa go ja manoko, mabele le maungo (Genesise 1:29). Morago ga go leofa ga ga Adamo le Efa, merogo ya tsenngwa modijong tsa bone. (Genesise 3:18). Morago ga morwalela, Motlhodi a oketsa ka dijo tsa nama e itshekileng mo go jeng ga bone. (Genesise 7:2-3, 9:1-6).

Nama ya diphologolo e na le mafura a metsi le a gatselang, a oketsang mabaka a go ka tsenwa ke madi a matona, go swa mohama, malwetse a pelo, kankere, bokima jo fetileng selekanyo, bolwetse ja sukiri, le malwetse a mangwe. Mo malatsing ano, dingaka di gakolola ba ba jang nama go ja nama e e senang mafura a mantsi, e apeesegile le tlhapi mme badira jalo nako e nngwe.

Ka gore batho ba ba tshelang ka merogo fela ba itekanetse e bile ba tshela lebaka le leleele. Baitsanape ba tsa dijo le boitekanelo ba rotloetsa gore re boele kwa dijong tsa setso tsa kwa tshimologong, tsa manoko, mabele le maungo le merogo e le mo teng.

Fa o eletsa go simolola go ikitsa nama, tlhomamisa gore o tlhaloganya go lekanyetsa dijo go sena nama. Ja maungo ga tlhano kgotsa ga rataro ka letsatsi a farologanyeng; manoko, mabele (manoko), peo, dinawa le merogo. Merogo e mesetlha le e metala, le maungo di botlhokwa fela thata. Dirisa bopi ja borotho jo bo setlha (jo bo sa tlhobolwang), o bo o dirisa raese e tshetlha e seng e tshweu. Dijo tse di fang nonofo tse dinang le setache di tshwanetse tsa jewa ga rataro ka letsatsi. Emisetsa mafura a nama jaaka (botoro, khirimi, mafura a kolobe, mafura a diphilo) ka mafura a merogo. Tsela e e fa godimo ya go ja e lekanye go sena nama fa o dirisa dijo tse di tswang mo diruiweng.

Ba ba tlhophang go ja nama jaaka bontlha bongwe ja ka fa ba jang ka teng, ba tshwanetse go ya fela dinama tse Baebele e supang fa di "itshekile", kgotsa di siametse go jewa ke batho. Fa Modimo a fa batho tetla ya go ja nama morago ga morwalela. (Genesise 7:2-3, Lefitiko 11:47), O ne a bua gore ke dife dijo tsa nama tse di siameng le tse di sa itshekang di sa siamela go jewa.

Bala mo go Lefitiko 11 le Duteronome 14 tlhomaganyo ya dinonyane, diphologolo le ditlhapi tse Modimo o supileng fa disa siamela go jewa. Go ya ka dikgaolo tse; diphologolo tse di itshekileng di tshwanetse go nna le makwapa le diphuka. Dinonyane tse di jang nama ga di a itsheka.

Mo diphologolong tse di itshekologileng kolobe e boletswe, ebile e kgadilwe (Duteronome 14:8). Bontsi ja batho ba ba tlhatlhobilweng ba sena go swa go fitlhetswe ba na le dibokwana. Dibokwana tse di fitlhelwa mo bathong ba ba jang nama ya kolobe. Dipatlisiso tsa gompieno tsa boranyane di supa gore ke eng fa Modimo O ne O supa fa nama e nngwe e sa itsheka. Lebaka le lengwe ke kotsi ya bolwetse, jaaka dibokwana tse di fitlhelwang mo nameng ya kolobe. Lebaka le lengwe ke ditla-morago tsa mafura mo dikarolong tsa mmele tse di silang dijo.

7. IKGAPHE MO DILONG TSE DI KOTSI

Baebele e re fa tlhagiso efe ka dino tsa bojalwa?

"Bojalwa ja mofine ke mosotli, bojalwa jo bo loilweng ke phekelelo, mme lefa e le mang yo o timelang ka jone ga a botlhale." - Diane 20:1.

"Go na le magodu, go le ba ba bohula, go le MATAGWA, go le bakgadi go le baikgagapeledi, ga ba kitla ba rua bogosi ja Modimo." - 1 Bakorintha 6:10.

Bojalwa bo ama dikarolo tse di latelang tsa mmele.
1. Masole a mmele - Bojalwa bo bolaya masole a masweu, bokgoni go lwantsha malwetse go bo go oketsa mathata a go tsenwa ke serame, kgotlholo e tona, bolwetse ja sebete le dikankere tse di farologanyeng.
2. Dikarolo tsa pelegi - Bobedi kgotsa boraro ja dinotagi ka letsatsi bo rotloetsa diphatsa tsa go senyegelwa, go tshola ngwana yo tlhokafetseng le go belega pele ga nako.
3. Dikarolo tsa go phatlalatsa madi mo mmeleng - Go dirisa bojalwa go oketsa diphatsa tsa malwetse a pelo, di fokotsa sukiri e e mo mading, bo godisa mafura a a mo mading le nonofo ya madi go bo go oketsa madi a matona le mogote.
4. Go sila dijo - Bojalwa bo duba mala, go bo go baka go duta ga metsi a a tswang mo santlhokweng… Go dirisa bojalwa thata go oketsa diphatsa tsa sebete se se tletseng mafura, bolwetse ja go sha ga sebete, le bolwetse ja sebete jo bo tsweletseng ruri."

Bojalwa bo amana le go ipolaya go le gontsi, dikotsi tsa dikoloi, dikgang tsa go tshwara bana botlhatswa, le tlhoko-kutlwisisano mo malapeng.

8. TSHEPHA NONOFO YA SELEGODIMO

Motho yo o tlhorontshiwang ke letshogo la go ipona molato o tla bona go le thata go sologelwa molemo mo go tletseng mo ditirong tsa botsogo tse re buileng ka tsone. Mme motho yo o akolang tumelo e e tlhamaletseng mo Modimong o tla itemogela motswedi wa bofelo wa go tshela sentle.

"Bala Jehofa, mowa wa me, o seka wa lebala thuto tsa Gagwe tsotlhe - Yo O itshwarelang maikepo otlhe a gago, A FODISE MALWETSE A GAGO A OTLHE FELA, Yo O REKOLOLANG BOTSHELO JA GAGO mo tshenyegong." - Dipeselema 103:2-4.

David Larson, modiri mo sekolong sa Boitekanelo ja tlhaloganyo ko Amerika, o ne a dira patlisiso e tseneletseng mo kamanong ya tumelo le botsogo. Dithuto tsa gagwe di ne tsa supa kgolagano e tlhamaletseng fa gare ga maitamo a Sekeresete le botsogo. O ne a gakgamadiwa ke go ithuta gore babatsenang Kereke ba tshela lobaka gona le ba ba sa etseneng. Ba ba yang kerekeng ba na le phokotsego mo bodiphatseng ja malwetse a pelo, le go thatafala ga ditshika, madi a kwa godimo, le malwetse a mangwe. Ba ba nang le tshepo mo Modimong ba tshela matshelo a boitumelo ka gore ba ka nna le matshwenyego a seemo se se kwa tlase, go thata gore ba nne banwi ba bojalwa, ba latlhelwe mo dikgolegelong jaaka magolegwa, kgotsa go fitlhela ba tshwaregile mo manyalong a sa ba itumediseng. Go ikanya nonofo ya Selegodimo ke pinagare ya go nna sentle ka boammaaruri le botshelo jo bo itekanetseng.

Masabata a ka tshwa 50,000 ba ne ba ithutiwa ka sebaka kwa California, go feta dingwaga tse masome a mararo. Go supilwe gore bo rre ba Masala ba tshela dingwaga tse 8.9 go feta ba bangwe le bomme ka tse 7.5 gona le sechaba se sengwe fela. Mme go ithuta ka Masala a ko Holland, Norway le Poland go supile maduo a tshwanang. Babatisisi ba tshwantshitse go tshela ga sebaka ga Masabata le go sala morago mokgwa wa go tshela o boletsweng mo kaelong e. Ba ba salang mokgwa o morago ga ba tshele fela lobaka lo loleele, mme gape ba tshela botshelo jo bo botlhokwa.

Go tsaya tebo ya Baebele mo matshelong a rona go dira pharologanyo mo ditseleng tsotlhe tsa ditiro tse re di dirang. Go fa bosupi ja gore Sekeresete ke sone tumelo e nang le ditiro, e bile e na le mabaka mo lefatsheng lotlhe. Se fetola batho - go akanya ga bone le dikgato tsa bone - mme se bopa botshelo jo bosha. Ka ntlha ya botsalano jo bo atamalanyeng fa gare ga tlhaloganyo, le mmele, le botshelo ja rona ja Semoya, Bakeresete ba ba tshelang ka lefoko la Modimo ba tla batla go sala tsela ya go tshela botshelo jo bo itekanetseng jaaka fa ba ipaakanyeditse go mo kgatlhantsa fa atla, O batla gape go tokafatsa seemo sa botshelo ja rona ja gompieno. Mme re ka dira mmogo le ene ka go sala ditsela tsa botsogo tsa Modimo tsa konokono.

Jeso O re solofeditse gore golola mo mokgweng ope o o kgoreletsang ka "maatla a gagwe a le mo tirong le rona." (Baefesia 3:20). Fa o leka go fenya mokgwa mongwe o senyang mmele jaaka tiriso ya motsoko kgotsa dino tagi, maiteko a gago a konokono a go tlogela fa gongwe dikgole tsa motlhaba. Mme fa o kopa nonofo ya Modimo e e "motirong mo teng ga gago" Modimo o ka go fa thata ya go fenya. Lefoko la Modimo le a solofetsa: "Nka dira tsotlhe ka Ene Yo O nnonotshang." (Bafilipi 4:13).