Hato U Blei U Long Uba Hok (Just)

La pyniap ia u khynnah hapoh sor da ki kuli ba her ruma na ka jingsiat ki dakaid katba u dang khreh kot ha ka miej jong ka ing.

Kawei ka kmie badang khynnah ha rudnong ka shem ba i khun jong ka i la ioh AIDS na ka jingai snam kaba ia bit jingpang.

Kine ki jingjia basngewsih ki la iai mih kawei hadien kawei ha ka pyrthei jong ngi. Bad ngi thrang katta katta ban ioh ka jubab ia kita baroh. U Blei U don shaei ha ka pyrthei badap da ka jingjynjar bad jingiap? U nongrwai Salm u iathuh skhem ia ngi ba "ka khyndew ka dap da ki jinglehisnei U Trai" (Salm 33:5).

Te lada kata ka long kaba shisha, Balei ba um pynkut noh ia kane ka jingjynjar bad jingiap? Ka 20 lynnong ka kitab Jingpynpaw ka pyni kumno bad lano U Blei Un pynkut noh ia ka pop bad jingjynjar.

1. IA KA SHIHAJAR SNEM LA PLIE

Ka Jingpynpaw 20 ka kren ia ka 1000 snem ka por kaba bud ia ka jingwan arsien U Khrist. Ki jingjia kiba jia sawdong kane ka 1000 snem ki dei ki jingleh bakhatduh jong ka jingialeh hapdeng U Khrist bad u Soitan kaba la iaid naduh ba ka pop ka la rung sha ka pyrthei.

Kane ka jingialeh ka la sdang ha bneng mynba u Lusiphar u la bishni ia U Khrist, u la pynkhih ia ka thma bad ki angel bakhuid, la beh noh ia u bad u la phet sha kane ka pyrthei jong ngi. Kata ka jingialeh ka la iai bteng ha khyndew ha kper Eden, nangta lyngba ki spah snem haduh kan da poi ha ka mat kaba ha khlieh eh kaba nyngkong jong ka mynba u Soitan u la pynbor ia ki briew ban sahnarphna ia U Khrist. (Phi lah ban peit biang ia kane ka jingiathuh basngewsih ha ka Guide 3.)

Kane ka jingialeh kan poi sha ka mat bakhatduh kaba ha khlieh tam ha kaba kut ka 1000 snem ynda haba ia ka pyrthei bapop jong ngi yn pynkhuid bad buh hapoh ka jingsynshar U Khrist. Ka Jingpynpaw 20 ka pyni ia ngi ba ia ka 1000 snem la sdang bad pynkut da ki ar ki jingmihpat.

Iano U Blei U pynmih pat na ki ba iap ha ka jingmihpat ka banyngkong kaba jia ha ka basdang jong ka 1000 snem?

"U basuk bad u bakhuid long kita kiba don ka bynta ha kata ka jingmihpat ka banyngkong: halor kine kata ka jingiap ka baar, kam don bor shuh; hynrei kin long ki lyngdoh jong U Blei bad jong U Khrist bad kin iasynshar lem bad U shihajar snem." Jingpynpaw 20:6.

Iano yn pynmih pat ha ka jingmihpat ka baar ha ka bakut jong ka shi hajar snem?

"Kiba sah na kita ki baiap kim shym la im pat tad ynda la kut kata ka shihajar snem." Jingpynpaw 20:5.

Kita "kiba sah na kita ki baiap" lah ban pyniadei tang bad ki bymman kiba la iap, namar ia ki bahok, ki "basuk bad ki bakhuid," la pynmih pat ha kaba sdang jong ka 1000 snem.

Kumta ia ka 1000 snem la buh dak da ki artylli ki jingmihpat: ka jingmihpat jong ki bahok ha kaba sdang jong ka, bad ka jingmihpat ki bymman ha ka bakut jong ka.

2. LA PYNMIHPAT HA KA JINGWAN U KHRIST

Ka jingmihpat banyngkong, ka jong ki bahok, ka jia ha ka jingwan arsien U Khrist.

"Naba U Trai hi un wan hiar na bneng bad ka jingrisa . . . ka turoi U Blei: bad KITA KI BAIAP HA U KHRIST KIN IA MIHPAT shwa. Hadien kata, MA NGI KIBA DANG IM ia kiba la pynsah YN RONG NOH IA NGI LEM BAD KI ha ki lyoh BAN IASHEM BAD U TRAI HA SUIN BNENG: te kumta ngin iai long junom junom lem bad U Trai." __ I Thessaloni 4:16,17.

Ynda U Jisu Un wan pat sha kane ka pyrthei, u pynmihpat ia ki "baiap ha U Khrist" bad un ialam ia ki bad ki bahok kiba dangim, sha bneng. Namar ba ki bymman ki dang iaisnoh ha ki pop jong ki, kim lah ban im ha khmat ka burom U Blei, kumta ia ki la pynjot noh ha ka jingwan arsien U Khrist (Lukas 17:26-30). (Phi lah ban pule biang ia ka Guide 8 ki jingjia ha ka jingwan phai U Jisu.)

3. IA U SOITAN LA KHUM HA PYRTHEI SHIHAJAR SNEM

Ynda la sdang ka 1000 snem, ki bahok baroh ki la leit lut sha bneng bad ki bymman baroh ki la iap lut. Yn jia aiu ia kane ka pyrthei hamar ka 1000 snem?

"Bad nga la iohi ia u angel ba wan hiar na bneng, uba don uta u shabi kata ka liewlong bakhlem trai bad u kynjri bakhraw ha ka kti jong u. Bad u la kem ia uta u iakjakor, ia uta u bsein bymman uba long u ksuid bad u Soitan, bad u la khum ia u shihajar snem; bad u la bret ia u sha kata ka liewlong bakhlem trai, bad u la set ia ka, bad u la shon shap ia ka halor jong u, khnang ba un ym ioh shukor shuh ia ki kynja bynriew tad ynda la pyndep ia kata ka shihajar snem." Jingpynpaw 20:1-3.

Ha ka jingwan U Jisu ia u Soitan la khum bad un sah kumta haduh 1000 snem.

Hangno yn set byndi ia u Soitan? Ha ka "liewlong ba khlem trai." Ha Jenesis 1:2 ha ka ktien Greek jong ka Testament Barim ka pyndonkam ia ka ktien "Abyss" ban iathuh ia ka jinglong ka pyrthei ha ka por ba ym pat pynbha ia ka shwa ki sngi ka jingpynlong. Kumta ka Abyss ka dei ka pyrthei ha kaba U Blei U set ia u Soitan.

Ki Jingthoh ki ong ba ia u Soitan la khum "da u kynjri bakhraw." Hato uta u dei u kynjri shisha? Em, ka dei ka ktien pharshi, u dei u kynjri jong ki jingjia. U Soitan u kwah eh ban iai shukor ia ki briew hapoh ka 1000 snem. Hynrei um shem shuh ia kiba hok ban pynshoi, namar ba ki la don baroh ha bneng. Bad ia ki bymman ruh um ioh shuh, namar ba ki la iap lut baroh, ki iohthiah baroh ha ka dewmet ka khyndew. Um lah shuh ban shukor ne pynshoi iano iano ruh, u shangmakia halor ka pyrthei kaba la jot la pra ban puson ia ki jingpaid dohnud bad jingiap jingsngewsih ba u la pynlong.

4. KI BAHOK KI IABISHAR IA KI BYMMAN

Ka shihajar snem ka long ruh ka por jong ka jingbishar. Hynrei kynmaw ba ka jingbishar ka kynthup saw kyndon:
(1) Ka jingbishar shwa ka jingwan arsien kaba dei ka jong ki bahok.
(2) Ka bainong jong ki bahok ha ka jingwan arsien.
(3) Ka jingbishar ia ki bymman hamar ka 1000 snem.
(4) Ka jingainong ia u Soitan bad ia ki bymman ha ka bakut jong kata ka por. (Phi lah ban pule biang ia ka Guide 13 kaba iathuh ia kine ki kyndon 1 bad 2 jong ka jingbishar, ka jingtohkit bad ka jingainong ia ki bahok.) Mynta ngin iapeit ia ki kyndon 3 bad 4, ka jingtohkit bad ainong ia ki bymman.

Ngi la iohi ba ia ki bahok kiba la iap kiba la pynmih pat bad ia ki bahok kiba dang im kiba la shim noh sha bneng ha ka jingwan arsien U Khrist. Ki la don ha ing ha bneng hamar ka 1000 snem. Kin ialeh aiu?

"Hato phim tip ba kita ki riewkhuid kin iabishar ia ka pyrthei? Te lada yn bishar ia kata ka pyrthei da phi, phi long ki bym bit ban bishar ia kiba rit ria? Hato phim tip ba ngin ia bishar ia ki angel, kaba katno tam lei lei ia kiei kiei kiba dei ia kane ka jingim?" I Korinth 6:2,3.

"NGA LA IOHI IA KI KHET, BAD DON KIBA SHONG HALOR JONG KI; BAD LA AI KA JINGBISHAR HA KI. . . . KI LA IM BAD KI LA SYNSHAR LEM BAD U KHRIST SHIHAJAR SNEM." Jingpynpaw 20:4.

Hamar ka 1000 snem, ki bahok kin iapeit biang ia ki kam jong ki bymman bad ki jong ki angel kiba la kyllon, kynthup ia u soitan u nongialam jong ki. Katno ka long ka ba sngewbit ia ki martyrs, ki nongjop, bad kito kiba la don ki sohkhliang na ka thma kiba la pdiang ia ka gospel ban eksamin bad sngewthuh ia ka jingbishar U Blei ia ki bymman.

Da ka jingaiei, U Blei U la ai lad ia kiba la siewspah ban ia don bynta ha kaba pynshong dor ia ka jingleh U Blei ia ki bymman. Ngi lah ban don shibun ki jingkylli kum: Balei ba i meinah jong nga im don hangne. Ka i kumba ka dei ka briew kaba riewblei. Ynda ngi leit sha ki jingthoh bad bishar ia ki baiap "kat kum kata kaba ki la leh kum ba la thoh ha ki kitab" (dkhot 12), ngin sa iohi ia lade ba ha ki jingleh jong U baroh ia u khun bynriew, U Blei U la long U bahok bad Uba bha ia baroh. Ngin sa iohi kumno U Mynsiem Bakhuid U ai lad ia ki bunsien ban pyndem sha U Blei, bad ka jinglong hok jong kawei pa kawei ka jingrai kut ka long kaba shai.

5. IA U SOITAN LA PYLLAIT YNDA LA KUT KA SHIHAJAR SNEM

Ha ka bakut jong ka 1000 snem, ka Baibl ka pynbna:
"Nga la iohi ia ka nongbah bakhuid, ka Jerusalem bathymmai ba ka da wan hiar na u Blei na bneng ia kaba la khreh kum ka nongleit kurim ia kaba la pynibha khnang ia u tnga jong ka." Jingpynpaw 21:2.

Kane ka nongbah baphylla ka la long ka ing jong ngi la shihajar snem. Mynta kata ka nongbah bakhuid __ lem bad U Khrist bad ki briew baroh kiba la siewspah hapoh ka nongbah __ ka la hiar sha khyndew na bneng sha ka pyrthei jong ngi.

U Soitan u leh aiu ha ka bakut ka 1000 snem?

"Te ynda la pyndep ia kata ka shihajar snem, yn pyllait noh ia uta u Soitan na ka byndi jong u, bad un leit mih noh ban shukor ia kita ki kynja bynriew kiba ha kita ki sawdong ka pyrthei. . . . ban pyniaseng lang ia ki sha kata ka thma; ka jingkhein jong kita ka long kum u shyiap ka duriaw. Bad ki la leit kiew halor ka pyngkiang ka khyndew, bad ki la ia ker tawiar ia ka jaka shong dara kita ki riewkhuid bad ia kata ka nongbah ia kaba la ieit. Te ka ding ka la wan hiar na U Blei na bneng, bad ka la bam duh ia ki." Jingpynpaw 20:7-9.

Ia ki bymman la pynmihpat ha ka jingmihpat ka baar ha kaba kut ka 1000 snem (dkhot 5). Haba ki bahok ki wan hiar sha pyrthei ha ka nongbah bakhuid bad ia ki bymman la dep pynmih pat, ia u Soitan la pyllait shibit por (dkhot 3). U la ioh biang ia ki bymman ban ialam bad ia ki bahok kum ka sohpdung jong u. Khlem pynlehnohei wat shi khyllipmat ruh, mardor u la sdang ban pynbeit ryntih ia ki bymman kum ki kynhun shipai bakhraw. U Soitan u la ai hukum ban iaid sha pyrshah ka nongbah. Katba ki bymman ki shim la ka jaka sawdong ka Jerusalem Bathymmai (dkhot 9) ki la iohi liak ia ka jingshyrkhei jong ka jingjah noh - iap junom duh.

6. KA JINGIOHI IA KA JINGBISHAR KHATDUH

Hangne, ka sien banyngkong, u khunbynriew baroh khoit u la ia kynduh markhmat. U Jisu U ialam ia ki khun ba la siewspah jong U Blei kiba hapoh kata ka nongbah. U Soitan ha khmat u paidbah byllien ki riewbymman shabar ki kynroh jong ka nongbah. Ha kata ka khyllipmat ba tan, U Blei U la pyndep ia ka kyndon kaba khatduh jong ka jingbishar bad ki bymman ki la iohpdiang ia ka sngi jong ki ha ka ingbishar.

"Bad nga la iohi ia ka khet balieh bakhraw, bad ia uta uba shong halor jong ka, na khmat jong uba ka khyndew bad ka bneng ki la iaphet noh; te ia ki jaka jong ki ym shym la shem shuh. . . . Bad nga iohi ia ki baiap ki bakhraw bad barit, ba ki da ia ieng ha khmat kata ka khet, bad . . . . ia ki baiap labishar katba kum ki jingleh jong ki kumba la thoh ha ki kitab." Jingpynpaw 20:11,12.

Katba ki byman ki ia ieng hakhmat ka khet jong ka hok, ia ka jingim jong ki la plie war ha khmat jong ki. Na ki kitab ba la thoh ha bneng, U Jisu, U Nongbishar bahok, U la pynpaw ia ka jingiathuh kaba pura jong ka jingiadei kam jong U bad ki briew kiba la kyllon shynrang, kynthei bad ki angel.

Shi tyllup ka bneng bad ka khyndew ki la shu ia peit lyngngoh da ka jingsngewshongkun. U da ieng ha khmat ka khet U Blei, U Jisu U ai ha iwei pa iwei ka jingiohi kaba biang ia ka kam ka jingsiewspah jong U. U pynpaw ba u la wan ban wad bad ban pynim ia kiba la jah. U la wan sha ka pyrthei jong ngi kum u briew, bad ula im ka jingim kaba khlem pop hapdeng ka jingialeh bad ki jingpynshoi, bad pynlong ka jingkhein duh bakhraw halor ka diengphna, bad trei kum u Lyngdoh jong ngi ha bneng. Khatduh khatwai, haba U Khrist U la jam sha khmat da kaba sngewsih bad ai ia ka rai halor kito kiba la iai kyntait ia ka jingai-ei jong u, uwei pa uwei u briew ha ki jingthaw u phla ia ka jinglong hok bad ia ka jingdonkam jong ka jingleh pynkut iawai jong ka jingbishar blei.

"Namar ngi baroh ngin ieng ha khmat ka khet bishar ka jong U Blei. Namar la thoh: Katba nga im, ong U Trai, ka khohsiew baroh kan dem khrup ha nga, bad u thylliej baroh un phla ha U Blei." Rom. 14:10,11.

"U Khrist Jisu . . . U la jia long Uba kohnguh haduh ka jingiap __ ka jingiap ka diengphna kein. . . . Ha ka kyrteng U Jisu ka khohsiew baroh kan ioh dem khrup, ki jong kiba ha ki bneng bad ki jong kiba ha ka khyndew, . . . bad ba u thylliej baroh un ioh phla shynna ba U Jisu Khrist U long U Trai, ia ka ban pyndon burom ia U Blei Uba U Kpa." Philippi 2:5-11.

Naduh ba ka pop ka la sdng, u Soitan u la thok u la shukor ia ka jinglong U Blei, u kynnoh ia u, ba um lehhok. Hynrei mynta la jubab lut ia ki jingkynnoh jong u baroh bad ki jinglyngngoh la pynshai. Mynta uwei pa uwei u jingthaw hapoh ka bneng ki iaphla ba U Jisu, U Khunlangbrot jong U Blei, U long Uba bit ban ioh ia ka jingieit bad jingmane jong ngi. Ia ki jingthmu jingpyrkhat jong U Blei baroh la pynpaw shai kdar, bad ka jinglong jong U Blei la pynksan janai.

Ym tang ia kiba la pynim, hynrei wat ki angel bymman bad u Soitan hi kumjuh un phla ba i lynti jong u ki long ki basniew, bad ki lynti jong U Blei ki long kiba hok bad bashisha. Baroh ki la iohi shai ba ka jingsniew ka jingkhwan lalot ki ialam tang sha ka jingbymsuk jingbymhun bad kam myntoi ban iai im.

7. KA POP KA IAKYNDUH IA KA BAKUT JONG KA

Wat la u Soitan bad ki briew bymman ki la phla ba ki lynti jong U Blei ki long ki bahok, ki dohnud jong ki ki khlem kylla, ka jinglong jong ki ki iai long bymman. Bad hadien ba la ai ia ka rai, ki bymman:

"Ki la ia leit kiew halor ka pyngkiang ka khyndew, bad ki la iaker tawiar ia ka jaka shongdara kita ki riewkhuid bad ia kata ka nongbah ia kaba la ieit, te ka ding ka la wan hiar na U Blei na bneng bad ka la bam duh ia ki. Te ia uta u Soitan uba shukor ia ki la bred kein sha kata ka pung ka ding bad u kyndok, ha kaba ki don ruh uta u mrad khlaw bad uta u nongiathuhlypa balamler. . . . Bad ia ka jingiap bad ia ka Hades la bred noh sha kata ka pung ka ding. Kane ka long kata ka jingiap ka baar, kata ka pung ka ding kein. Te ia uta uba ym shym la shem ba la thoh ha kata ka kitab ka jingim la bred ia u sha kata ka pung ka ding." Jingpynpaw 20:9-15.

Ha ka jingbishar khatduh ka ding jong U Blei babymjukut kan pynjot ia ka pop bad ia kito kiba iai snoh mutlop ha ka. U Soitan bad ki nongbud jong u baroh kin dam noh, ka "jingiap ka baar," ka jingiap bymjukut na kaba ym don shuh ka jingmih pat. Ka jingialehpyrshah jong ki ka la ieh ia ki bymman ki bymbit ia ka jingkmen kaba shisha, te la pynjot noh ia ki lem bad u Soitan bad ki angel jong u. Kata ka ding bneng ka la pynkhuid janai ia ka pyrthei na ka jingpynsniew jong ka pop; te U Blei U la don biang ka jingthaw kaba khuid khatduh, yn ym pynsahdak shuh da ka pop. Ka jingiathuhkhana hapdeng ka jingbha bad ka jingsniew, hapdeng U Khrist bad u Soitan, khatduh ka la wai, bad U Khrist U synshar. Ka jingkah ka la hap ha ki jingialeh barim jong ka pop, bad ka mih ha ka burom jong ka pyrthei bathymmai bad ki lad ba khlem jingkut.

8. IA KA KHYNDEW LA PYNKHUID BAD LA THAW THYMMAI

Na ki dpei jong kane ka jingpynjot thiaw bad jingpynkhuid, U Blei U la pynlong ia ka pyrthei ka bathymmai:
"Bad nga la iohi ia ka bneng bathymmai bad ia ka khyndew bathymmai, namar kata ka bneng banyngkong bad ka khyndew ba nyngkong ki la leit noh. . . . Nga la iohi ia ka nongbah Bakhuid, ka Jerusalem bathymmai ba ka da wan hiar na U Blei na bneng. . . Ha khmih ka Tabernakl U Blei ryngkat bad ki briew, bad un shong lem bad ki te ma ki kin long u paidlang jong U, bad U Blei hi Un long lem bad ki bad Un long U Blei jong ki. Te Un niad noh ia ki jingjaw ummat baroh na ki khmat jong ki; bad ka jingiap kan ym long shuh, lymne ka jingsngewsih, lymne ka jingiam, lymne ka jingpang kan ym long shuh na ba kita kiei kiei kiba mynshwa ki la leit noh. . . . Nga la pynlong ia kiei kiei baroh kiba thymmai!" Jingpynpaw 21:1-5.

Haba la pyniohpat ia ka jingitynnad kaba nyngkong, ka pyrthei ka la kylla long ka ing jong kiba la siewspah lyngba ki yrta bymkut. Haba la lait na ka jingkhwan lalot, ka jingpang, bad ka jingjynjar, ngi don ki jingthaw ban wad ban eksamin, ki jingiadei baphylla ban pynlong, bad ka bymjukut ban shong ha kjat U Jisu ban shahshkor, ban nang, bad ban ieit. (Phi lah ban phai sha ka Guide 9 ia ka jingiathuh kaba kham bniah.)
Hangno phi thmu ban don ha kata ka sngi? Phi la rai ne em ban don lem bad U Khrist hapoh kata ka nongbah bad im junom? Lane phin don shabar kata ka nongbah khlem U Khrist bad jah duh junom?

Lada phi la buh ia la ka jingim ha ki kti U Jisu, phim donkam ban mad ia ka jingtriem bym lah ong jong kito kiba don shabar ka nongbah kiba la sngewthuh mynta ba ki la jah noh junom duh. Kam pher aiu ka jingim ka la wallam ha phi, lada phi buh ia la ka jingim ha ki kti U Jisu mynta, phi lah ban don hapoh kata ka nongbah bad U Jisu bad kiba la siewspah. Lada phim pat leh kumta, to ai ia la ka dohnud ha U Jisu mynta, te un ker sawdong ia phi da ka jingieit bad jingmap jong U. Kane ka dei ka lad ba kordor jong phi. Kane ka dei ka sngi jong ka jingpynim jong phi.