Kaba Leit Rung Sha Ka Jingim Khristan

Hangne ka don ka shithi kaba pynkyndeh mynsiem na uwei na ki nongmihkhmat ka Skul Baibl ha Africa:
"San snem mynshwa nga la iohpdiang ia ka jingkyrpad na ka Voice of Prophecy ban leit jngoh ia uwei u koidi uba la long u nongpule ia ka Baibl lyngba ka Voice of Prophecy skul. Nga la pyni ia kata ka jingkyrpad sha ki nongpyniaid ia ka byndi kiba la ai bor mon sngewbha ia nga. Namar ba uta u nongpule u don ka jingthrang kaba shisha ban pule ia ka Baibl, nga la leit jngoh ia u man ka por.

"Hadien hynriew bnai naduh ba nga la wan peit nyngkong ia u, u la kyrpad ban ioh jingpynbaptis bad ban iasoh bad ka Balang. Kita ki nongpyniaid ia ka byndi ki la mynjur bad ki la pynioh jaka ban ioh pynbaptis hapoh byndi hi. U rangbah jong ka byndi bad kiwei ki koidi ki la wan ban sakhi ia kawei na ki jingpynbaptis kaba nga la ju pynlong.
"Ym slem hadien kane, la pyllait noh ia uta u para jong ngi na byndi, wat lada u dang dei shuh ban sah hangta kat kum ka rai. Ynda nga la kylli balei? La iathuh ia nga ba ka jingim jong u ka la kylla bak lbak, bad u la long kum uta u nongphla na ka bynta U Nongpynim jong u bad ia ka niam jong u ba ym lah shuh ban pyrkhat ia u kum u koidi, lymne ban leh ia u kum uta. Une u briew u la leit phai sha la ing bad u long mynta u nongialam ha kawei na ki kynhun ka ba heh."

1. KAEI KA JINGMUT JONG KA JINGPYNBAPTIS?

Haba une u koidi u la kylla Khristan bad ka jingim jong u ruh ka la kylla shisha, balei ba ka long kaba donkam ia u ban shah pynbaptis? Ha ka jingiakren bad u Nicodemus, u nongsynshar jong ki Jiw uba la wan ia kynduh bad U Jisu mynmiet, U Jisu U la pynshai kdar ia ka jingdonkam bad ia ka jingmut jong ka jingpynbaptis.

"Shisha shisha nga ong ha me, lymda kha pat ia u briew um lah ban iohi ia ka hima U Blei. . . lymda kha pat ia u na ka um bad na U Mynsiem. . . ." Ioannis 3:3,5.

Te kat kum U Jisu dei ban kha pat ia ngi "na ka um bad na U Mynsiem." Kaba kha na U Mynsiem ka mut kaba leit rung sha ka jingim kaba thymmai da kaba iaid lyngba ka jingkylla ka jingmut bad ka dohnud. Namar kaba leit rung sha ka hima U Blei ka ia iaid lang bad ka jingim kaba thymmai, ym tang ka ba shu maramot ia kato kaba la rim, la khot ia ka ka jingkha thymmai. Kaba kha na ka um ka long ka dak ba paw habar ia ka jingkylla kaba la jia hapoh. U nongmih khmat jong ngi u la pynbaptis ia uta u koidi kum ka jingithuh ia ka jingaiti jong u ha U Khrist bad kum ka dak ka jingpynkylla ba U Mynsiem Bakhuid u la sdang ha ka jingim jong u.

2. BALEI BA NGA DEI BAN SHAH IA KA JINGPYNBAPTIS?

Ka jingpynim jong ngi ka tyllun sawdong ki lai tylli ki kam bakhraw jong U Khrist:

"U Khrist U la iap namar ki pop jong ngi katba kum ki Jingthoh, . . . la tep ia U, . . . la pynmih pat ia U ha ka sngi balai katba kum ki Jingthoh." I Korinth 15:3,4.

U Khrist u la pynlong ia ka jingpynim kaba lah ban ioh lyngba ka jingiap, ka jingtep, bad ka Jingmih pat jong U.

"Phim ju tip ba kat kiba na ngi ia kiba la ioh pynbaptis ia U Khrist Jisu, la pynbaptis ia ngi kein ia kata ka jingiap jong U? Namar kata kein la btep lem ia ngi bad u da ka jingpynbaptis ia kata ka jingiap jong U, ba kat kumba la pynmih pat ia U Khrist na ki baiap da ka burom U Kpa, kumta ba ngi ruh ngin iaiaid ha ka jingthymmai ka jingim." Rom 6:3,4.

U Khrist U la iap na ka bynta ki pop jong ngi, la tep ia U, bad u la mih na ka jingtep ban ai ia ngi ka jingim bathymmai jong ka hok. Da kaba shah pynbaptis ngi ia shim bynta ha ka jingiap, jingtep, bad jingmihpat U Jisu. Ka jingpynbaptis ka mut ba ngi la iap ia ka pop bad U Khrist, nangta ngi mih ban im ka jingim bathymmai ha U Khrist. Ka jingiap bad jingmihpat U Khrist ka la long ka jingiap bad jingmihpat jong ngi. U Blei U lah ban pynlong ia ngi ki baiap ia ka pop, kumba la sah narphna ia ngi. U lah ban pynlong ia ngi ki baim ia kiei kiei ki jong U Mynsiem la kumba la pynmihpat ia ngi na ki baiap.

Ki kam ba kynja met jong ka jingpynbaptis ki ieng pharshi ia ki kyndon ha ka jingkylla ka bamut. Nyngkong ia ngi la pynngam ha ka um, da kaba tep kum ba leh ia u ba la iap ha jingtep bad ban da ka khyndew. Kane ka ong ngi mon ban iap lem bad U Khrist bad tep noh ia ka rukom im barim jong ngi. Ka jingpynbaptis ka dei kaba tep khatduh ia ka jingim ba la synshar da ka pop. Nangta ia ngi la khyllie na ka um da uba pynbaptis ia ngi, kumba la pynmihpat na ka jingtep. Kata kumba ong ngi la long ki "jingthaw bathymmai," ba la ailut sha ka "jingim bathymmai" ba U Blei U ai ia ngi.

Tang ka jingpynbaptis da kaba pynngam ka ba lah ban pyni rukom thik ia ka jiingmut bashisha jong ka jingpynbaptis __ ka jingiap, ka jingtep, bad ka jingkha pat. Ka jingpynbaptis da kaba synreit kam pyni rukom kaba biang ia ka jingkha thymmai.

Ka mut aiu shisha ban iap lem bad U Khrist?

"Ba ngi da tip ia kane, ba la sah narphna lem bad U ia u briew batymmen jong ngi, ba ynda ioh pynjot ia ka met ka jong ka pop, khnang ba ngin ym long mraw shuh ha kata ka pop." Rom 6:6.

Ka jingpynbaptis ka pynpaw habar ia kaba u briew u dei ban leh hapoh jong u: aiti lut ha U Khrist ia kiei kiei baroh. Lada ngi dang bat ia kaei kaei na U Blei, te ngin iai long "ki mraw jong ka pop." Haba ngi la aiti lut ha U Khrist ia ki jingkwah bapop jong ngi "la pynduh noh," bad ka jingpynkylla ka sdang.

Mano ba kit khlieh ia ka jingkylla kaba lajia?

"La sah narphna ia nga lem bad U Khrist pynban nga im; hynrei ym ma nga shuh, U Khrist kein u im ha nga: bad kata kaba nga im mynta ha ka doh, nga im da ka jingngeit kaba ha U Khun jong U Blei, uba la ieit ia nga bad, uba la aiti noh ia lade na ka bynta jong nga." Galatia 2:20.

Haba la pyniadei bad ka jingsahnanrphna ia U Khrist lyngba ka jingpynbaptis, nga la khot ia ka bor bakhraw sha ka jingim jong nga __ 'U Khrist U im hapoh jong nga."

Khnang ba phi lah ban buhti janai ia la ka jingim ha ki kti U Khrist, nyngkong khmih ia U Khrist ba u iap halor ka diengphna. Wat khmih ha ka pop kaba byrngem ia phi, wat peit ia ki pop ba la dep bad iam sngewsih; peit sha U Jisu. Da kaba peit sha ka jingiap baisnei bad bashlur U Jisu ka Kalbari, phi lah ban pynpaw ia ka jingiatylli bad U. "Da ka bor jong ka diengphna nga dawa ba nga la iap ia ka jinglong barim bad nga phai sha U Blei. Nga ieng bad U Khrist. Naduh mynta ngan im da ka jingngeit ha U Khun U Blei, uba la ieit ia nga bad uba la aiti ia lade na ka bynta jong nga."

Haba ngi shim na ka bor jong ka jingiap bad jingmihpat U Khrist ngi iohi kham bun shuh shuh ia ka jinglong babha jong U ba ka la shim ia ka jaka jong ki jingmlien barim jong ngi.

"Kumta lada uei uei ruh u don ha U Khrist, u long u jingthaw bathymmai; kiei kiei ruh ki barim ki la duh noh ha khmih kiei kiei baroh ki la jia long kiba thymmai" II Korinth 5:17.

Lyngba ka jingpynbaptis ngi pynpaw ia ka jingkwah jong ngi ban iasnoh kti bad U Jisu bad im ka jingim bathymmai bad bakham bha "ha U Khrist." U Jisu U trei ha ngi ia kata kaba ngin ym lah ban leh na ka bynta ia lade. Ngi mih na um "u jingthaw bathymmai;" U ai ha ngi ia ka bor ban im ka jingim "bathymmai."

3. BALEI BA LA PYNBAPTIS IA U JISU?

Ha ka sngi Pentekost, u Petros u la ong ia kito kiba wad ban ioh lait na ka jingpynrem ka pop ban "kylla ka bamut bad shah ba yn pynbaptis" ia ki khnang ba U Khrist U lah ban map ia "ki pop jong phi" (Ki Kam. 2:38). Kumba U Jisu um ju leh kawei ruh ka pop, balei ba U shah ba yn pynbaptis ia u?

"Ynda kumta U Jisu U la wan na Galilaia sha wah Jordan ha u Ioannis, ba yn ioh pynbaptis da u. . . naba kumne kein ka long kaba dei ia ngi ban pyndep ia ka hok baroh." Mathaios 3:13,15.

U Jisu U long Uba khlem pop. Um donkam ban kylla ka bamut na kano kano ka pop. U shah pynbaptis ia kawei pat ka daw: "ban pyndep ia ka hok baroh." Da kaba shah ia ka jingpynbaptis U Jisu U la ieh ia ka nuksa babha ia ngi kiba long ki briew batlot bad bapop. U Khrist um ju phah ia ki nongbud jong u ban leit shano shano ruh sha kaba u um leit. Kumta haba la pynbaptis ia u bangeit da kaba pyngngam, ki ia bud ia kata kaba u kynrad U la shah.

Namar ba U Khrist U la iap na ka bynta ki pop jong ngi, u lah ruh ban ai ha ngi ia ka hok jong U.

"Namar ia uta u bym shym la tip ia ka pop, u la pynlong ka pop na ka bynta jong ngi, khnang ba yn pynlong ia ngi ka hok U Blei ha U." II Korinth 5:21.

Haba la pynkylla ha khmat U Blei na ki nongpop sha ki riewkhuid, ngi nang san ha kata ka "hok", te kumta ngi im ka jingim bathymmai ha U Khrist.

4. BALEI BA DEI BAN PYNNGAM IA NGA?

Ia U Khrist la pynngam ha ka jingpynbaptis jong U; ia U ym shym la synreit da ka um. U Ioannis u pynbaptis ia u ha ka wah Jordan "namar ba la don shibun ka um" (Ioannis 3:23). Haba U Jisu U shah pynbaptis, u la leit hiar shapoh um, bad tang shu dep pynbaptis (pynngam, Greek), U la kiew noh kumne kumne na ka um." (Mathaios 3:16).

Haba ngi sngewthuh ia ka jingmut bashisha jong ka jingpynbaptis, ngim don jingeh ban ithuh ia ka jinglong bashong tynrai bad bym lah ban bakla jong ka rukom pynbaptis.

Ha ka por ba U John Wesley u leit sha America ha ka 1737, ki rangbah balang, 34 ngut ki la bishar ia u halor ka jingkynnoh bakhyllah "ba um treh ban pynbaptis ia U khun rit u Mr. Parker, lait tang da kaba pynngam." Ka long kaba paw shynna ba u kpa jong ki Methodist u pynbaptis ia kiba la kylla ka bamut da kaba pynngam.

U John Calvin u nongpynthymmai niam u la sdang: "Ka long kaba thikna ba ka jingleh jong ka Balang kaba nyngkong ka dei da kaba pynngam." Institute of the Christian Religion, Bk. 4, chp. 15, Sec. 19.

Ka history jong ka balang ba nyngkong ka kren shai ba ka jingpynbaptis ka mut ban pyngngam. U Dean Stanley, jong ka church of England u la thoh:" "Ha ki 13 spah snem, banyngkong, ka rukom pynbaptis kaba la long shi tyllup ka pyrthei ka dei kata kaba ngi pule ha ka Testament Bathymmai, bad kaba dei ruh ka jingmut bashisha jong ka ktien "pynbaptis" ba kito kiba la shah pynbaptis la pynngam, la tep, hapoh um." Christian Institution, p. 21.

La shem ruh ia ki jaka pynbaptis da kaba pynngam ha ki babun ki balang ia kiba la tei hapdeng ka sawspah bad khatsaw spah snem ha Europe bad Asia, ki balang kum ka Cathedral ha Pisa, Italy, bad St. John's ka ingmane bakhraw tam ha Rome.

Kam shym la long tad haduh ka Council of Ravenna (ka dorbar niam jong ka Ravenna) ha ka basdang jong ka 15 spah snem ba ka Balang Katholik ka la sdang ban pynbaptis da kaba synreit kum kaba ia ryngkat dor bad kaba da pynngam. Ha kaba ia kren ia ki jinglehniam jong ka balang, ngim dei ban bud ia ka jinghikai u briew, hynrei ia kaba hikai da U Khrist bad da ki apostol.

Kiba bun ki Khristan kiba shida ki ri ia ka rukom pateng la pateng, ka jingpynbaptis ia ki khunlung, kaba aiti ia ki khynnah naduh basdang ka dei ka kam ba bha. Hynrei ka Baibl ka kren shai ba dei ban da hikai shwa ia ka lynti ka jingpynim shwa ban pynbaptis (Mathaios 28:19,20), ba u briew u dei ban ngeit ha U Jisu shwa ban pynbaptis ia u. (Ki Kam 8:35-38), bad ba u dei ban kylla ka bamut na ki pop bad ioh map shwa ban shah pynbaptis (Ki Kam 2:38). I khunlung im lah ban ngeit, kylla ka bamut, lane phla, kiba dei ban jia shwa ka jingpynbaptis.

5. BALEI BA KA LONG KABA DONKAM BAN SHAH PYNBAPTIS?

Kat kum U Jisu, ka jingpynbaptis ka long kaba donkam ia kito kiba kwah ban rung sha bneng:

"Lymda kha pat ia u briew na ka um bad na U Mynsiem, um lah ban leit hapoh ka hima ki bneng." Ioannis 3:5.

U Jisu U pynpher tang ia kawei ka jingjia. Ia u nongtuh halor ka diengphna ia uba "la kha na U Mynsiem," wat ka long ka bym lah ia u ban iehnoh ia ka diengphna bad shah pynbaptis ha ka um kum ka dak jong ka jingkylla ka dohnud. U Jisu U la kular ia u ba un long lem bad u ha ka hima (Lukas 23:42,43). Ia une u nongtuh, ban kha na ka um bad na u Mynsiem ka ieng ia ka snam jong U Jisu kaba la pynmih ban sait ia u na ka pop jong u. U Augustine u peit thuh, "Ka don kawei ka jingjia ka jingkylla ka bamut ha ka jingthiah iap ba la buh jingkynmaw, ka jong u nongtuh halor ka diengphna, ba ym dei ban duh jingkyrmen; bad tang uwei, ba ym dei ban don mano mano uban shu tharai."
U Jisu hi lade u ai ia kane ka jingmaham:

"Te uta uba ngeit bad ioh pynbaptis yn pynim; hynrei ia uta u bym ngeit yn pynrem." Markos 16:16.

Da kaba iap ha ka jaka jong ngi ha Kalbari, U Jisu U la pynpaw paidbah ia ka jingieit jong U ia ngi. Ngi donkam ban jubab paidbah ruh khlem sngewlehrain ban phla ia ka jingaiti jong ngi ha U Khrist lyngba ka jingpynbaptis. Phi la sdang ia ka jingim bathymmai ha U Khrist? Phi la shim ia ka jingpynbaptis? Lada ym pat shah, balei phim pynkhreh ban shah ha kine ki khyndiat por ki ban wan?

6. KA JINGPYNBAPTIS KA DEI TANG KA JINGSDANG

Ka jingpynbaptis ka ieng pharshi ia ka jingaiti jong ngi sha ka jingim Khristan. Hynrei ka jingaiti jong ngi ha ka jingpynbaptis kam neh baroh shi lynter jingim.

Haba kha ia u khynnah, ngi lah ban ia khawai ia leh kmen. Ynda la dep ka sngi kha bad ka jingshongshit ka la jah, u khunlung u dawa ban ai bam ban pynsum man ka sngi bad ka jingkit khia ba man ka sngi ia ka jingmanbha jong u. Ka long kumjuh ruh ia ka jiingpynbaptis. U Paul u la ong ia ka jingiashem jong u, "Nga iap man ka sngi (I Kor. 15:31). Da kaba phai noh man ka sngi na ka jingkhwan lade, ngin nang ioh bor shuh shuh ban syriem ia U Jisu.

Ka jinglehniam ka jingpynbaptis, kum ka jinglehniam shongkurim, la thmu ba kan long ka jingpyniadei ka jingiadei kaba phylla bad kaba nang san ka la sdang. Khnang ba ngin iaisan, ngi donkam ban aiti ialade ha U Khrist man la ka sngi, ka jingpdiang ia ka jingim bathymmai lyngba ka jingduwai bad ka jingpule ia ka Baibl.

7. KA DAW IA KA JINGSHADKMEN

Ka jingpynbaptis ka don ka daw ia ka jingkmen bakhraw namar kito kiba la buh ia la ka jingngeit ha U Khrist ki don ka jingshaniah baskhem ia ka jingim bymjukut. "Jar uba ngeit bad ioh pynbaptis un ioh lait im." (Markos 16:16). Haba la pynbaptis ia ngi, ngi iaid ha ka lynti kaba nang kiew kaba ialam ia ngi sha ka jingkmen ba bymjukut.

U Khrist U la kular ia ka jingai bakordor jong U Mynsiem Bakhuid ia kito kiba shah pynbaptis (Ki Kam 2:38). Lem bad U Mynsiem ki wan ruh "ki soh jong U Mynsiem" ___ "ka jingieit," kaba pyndap ia ka jingim da ka "jingiaishah, ka jingsbun, ka jingiaineh, ka jingjemnud, bad ka bor halor lade" (Galatia 5:22,23).

Kaba khot ia U Jisu ban shong hapoh jong ngi da U Mynsiem Bakhuid ka ai ia ka jingsngewthikna kaba skhem. "Naba U Mynsiem hi u iaphla. . . ba ngi long ki khun U Blei" (Rom 8:15,16).

Kane ka jingiadei baskhem bad U Blei ka wallam ha ngi shibun ki jingmyntoi, hynrei kam bah jamin ba ka jingim kan lait na ki jingeh. Ha ka jingshisha, u nongshun un pyrshang bunsien ban wallam ia ki jingeh jingjynjar ha kito kiba la aiti ia lade ha U Khrist. La katta ruh, haba ngi don ha ka kti U Blei ngi lah ban tip ba un pyndonkam ia kaei kaei kaba la jia ha ngi, kaba bha bad basniew, ban hikai ia ngi bad iarap ia ngi ban san (Rom 8:28).

Kawei ka briew ka la rai ban aiti ia la ka jingim ha U Khrist bad shah pynbaptis, wat la u tnga jong ka u byrngem ban pyllait noh ia ka. Um kwah ei ei ruh ia kane ka jingngeit thymmai jong ka, hynrei ka snoh ha U Jisu bad ialeh ban long ka tnga ba kham bha bad baieit kham bha ia la u lok. Katto katne por u tnga jong ka u pyneh ha kiei kiei kiba ha ing. Hynrei khatduh ka la lah ban khring ia u da ka jingia pyni kaba um lah ban jubab: Ka jingim ba la kylla jong ka. Une u briew u la aiti ia la ka jingim ha U Khrist bad ma u ruh u la shah pynbaptis.

Da kaba iaibat skhem ha U Khrist lyngba ki jingiashem baroh kan pynlong ia ngi ki atiar badonbor ha ka kti jong U. ngi lah ban aiti ia la ka jingim ha U khlem tyngkai namar ba u la dep aiti khatduh ia lade sha ngi mynba u la siew ia ka kuna ki pop jong ngi halor ka diengphna. Katno ka long ka bok bakhraw ia ngi ban ai ia ka jingieit bad jingkohnguh jong ngi ha U ha khmat ki paidbah! Lada phim pat shym la leh kumta, balei phim aiti ia la ka jingim ha U Khrist mynta hi. Kyrpad ia u ban pynlong ia ka jingim bathymmai ha phi da U Mynsiem Bakhuid, nangta shah pynbaptis ha U Jisu.