Ka Bor Ba Maian Ha Ka Jingim Jong Nga

Ha u 1929 U Frank Morris u la kiew ha ka jhad kaba leit sha Switzerland. U la khmih lynti ia kata ka jingiaid duriaw la kham slem. Hynrei ka la kylla pynban sha ka jingiakynduh ba sngewsih. U nongpeit uba la buh ban peit ia u u set ia u Frank man ka miet hapoh ka kamra jong u. Hadien ka jingbam step ba kyrkieh u Frank u lah ban kilan met khyndiat, hynrei u sngewbieit ba la shu ialam ia u sawdong ka madan halor ka jhad, kum ia u mrad ba shu teh. Nangta uta uba peit ia u u leit buh ia u ha ka shuki. Man ba u ia kynduh ia ki lok kiba khot ban iaid kai, uta u nongpeit u khang, u ong ba u dei ban ap bad peit ia u.

U Frank u la long u rangbah briew, lem bad ka jingkwah tip ba judon ha man la u briew. Hynrei u dei ruh uba matlah. Uta u nong peit ia u u pyrkhat ba um lah ban sumar ia lade. U leh ia u Frank kum ia i jingsong iba hap ban ring ban pajut shane shatai.

Ha Switzerland ka jingim u Frank ka la kylla bak. Katba u dang don hangta u iohsngew shaphang ki ksew kiba la hikai ban ialam ia kiba matlah. Kumta u wan rah ia uwei u uba la pynkyrteng u Buddy ha America, u Frank u la seng ia ka Seng Seeing Eye (ka khmat ba iohi) mynta kane ka seng ka la don ha kylleng ka pyrthei.

Mynta bad u Buddy hajan jong u, u Frank u lah ban leit shano shano ruh, ha kano kano ka por, badno badno ruh. U la sngew laitluid khatduh. Shisien ha kawei ka jingiapyni nuksa, ha ka kynhun ki nongai riport ha ka jingiaiaid sha shilliang kaba bun briew bad ki kali, ha ka nongbah New York, u Buddy u ialam ia la u kynrad da kaba sian bad biang na kawei ka surok sha kawei pat katba ki kloi ki dang iaid. Namar ba u la shaniah ia u Buddy, u Frank u leit da kaba suk. Wat kita ki nongai riport ki shem jingeh shibun; uwei na ki u da hap ban shim da ka taxi ban lait sha shiliang.

Ha ki sla ki ban bud ngin ia pule shaphang U Mynsiem Bakhuid, U Nongialam uba kwah ia ngi ban buh ia la ka jingim ha ki kti jong U. Ngi baroh ngi long kiba matlah da kajuh ka jinglong briew, ka juh ka jingmatlah ia kaei kaba donkam katta katta. Ka jingim ka iaid lait na ngi ha ka jingstet kaba palat haduh ba ngi shem ialade ba ngi shu pyniaryngkat ne ia bud ha ka jaka ba ngin shu iaid beit. Pynban, ngi dang artatien ban shaniah tylli ia la ka jingim ha une u Nongialam. Hynrei ka jingshem kaba ap ia iwei pa iwei na ngi ha kane: ngin sa shem ia ka jinglaitluid ba shisha bad ia ka bor da kaba shaniah ha U Mynsiem Bakhuid ban ialam ia ngi lyngba ka jingim.

1. U NONGMIH KHMAT JONG U JISU KHRIST HA PYRTHEI

Haba U Khrist Un sa leit kiew noh sha bneng, U la kular ia ki synran jong u ia ka jingai bakordor tam:

"Hynrei nga iathuh ia kaba shisha ha phi, ka myntoi ia phi ba nga nga leit noh: namar lada nga ngam leit noh, Uta U Nongpyntngen un ym wan ha phi; hynrei lada nga leit noh, ngan phah ia u ha phi. Ynda u la wan ma u, U Mynsiem ka jingshisha kein, un ialam ia phi sha ka jingshisha baroh; namar un ym kren na lade, hynrei ia kiei kiei ruh katba un iohsngrew un kren, bad un pynpaw ha phi ia kiei kiei ruh ki ban sa wan. Un pyndon burom ia nga, naba un shim na ka jong nga, bad un pynpaw ha phi." Ioannis 16:7,13,14.

Ha ka jingpynbeit ba kynja blei, U Jisu donkam ban leit phai sha bneng kum u nongmih khmat jong ngi ha khmat ka khet bneng ba un paw na ka bynta jong ngi ha khmat ka burom U Blei." (Heb. 9:24). Katba U Trai ba la sahnarphna u mih khmat na ka bynta jong ngi ha bneng, ngi ruh ngi don ia U Mynsiem Bakhuid kum U Nongsylla bad U Nongialam hangne ha pyrthei. U dei u Nongmih bujli ia U Jisu.

Katba u dang don ha pyrthei ha ka met briew jong u, bad um lah ban don kylleng la kylleng. Hynrei U Mynsiem Bakhuid um don kum kata ka jingkut lad; U lah ban trei kum u nongsylla bad u nong ialam sha ki ba bun ki briew bad ha kiba bun ki jaka ha kajuh ka por. U Khrist U pynbiang ia ki jingdonkam jong ngi lyngba U Mynsiem Bakhuid.

2. U MYNSIEM BAKHUID U DEI UEI?

Ki ba bun na ngi ngi lah ban pyniadei bad U Blei U Kpa lada ngi mut ba u long U kpa uba ri uba pynsan pynneh uba bha tam uba ngi la ju ithuh. Bad ngi lah ban mut dur ia U Jisu U Khun namar ba U la im hapdeng jong ngi kum u briew. Hynrei U Mynsiem Bakhuid U long uba kham eh ban mut dur bad pyniadei. Ngim don ei ei u para briew ban ia nujor. Hynrei ka Baibl, ka ai ki jingpyntip kiba thikna shaphang U Mynsiem Bakhuid.

Ka dur: U Jisu U kren ia U Mynsiem Bakhuid kum ba uba don ka met ka phad, u dkhot jong ka jinglong Blei, lem bad U Blei U Kpa bad U Blei U Khun:

"To khie da leit noh ma phi, to pynlong synran ia ki bynriew baroh, da pynbaptis ia ki ha ka kyrteng ka jong U Kpa; bad ka jong U Khun bad ka jong U Mynsiem Bakhuid." Mathaios 28:19.

U Mynsiem U don ruh la ki jinglong: Kum ka Jingmut (Rom 8:27); ka Jingstad (I Korinth 2:10); ka Jingsngewieit ia ngi (Rom 15:30); ka Jingsngewsih haba ngi leh pop (Eph. 4:30); ka Jingtbit ban hikai ia ngi (Nehemaiah 9:20); bad ka Bor ban ialam ia ngi.

Ka jingiadon kti ha ka jingpynlong. U Mynsiem Bakhuid u iashim bynta ha kaba pynlong ia ka pyrthei ryngkat U Kpa bad U Khun.

"Ha kaba mynnyngkong U Blei u la thaw ia ka bneng bad ia ka khyndew. . . Te U Mynsiem U Blei u da khih halor ki um." Jen. 1:1,2.

3. KI KAM JONG U MYNSIEM BAKHUID

(1) U pynkylla ia ka dohnud briew. Ha ka jingiakynduh bad u Nikodimos, U Jisu U shon jur ia ka kam jong U Mynsiem Bakhuid ha kaba pynkylla ia ka dohnud briew:

"Shisha nga ong ha me, lymda kha pat ia u briew na ka um bad na U Mynsiem, um lah ban leit hapoh ka hima U Blei." Ioannis 3:5.

"Ban "kha na U Mynsiem" ka mut ba U Mynsiem u iarap ia ngi ban don ka jingsdang thymmai. Ka kham palat ban ia kaba maramot ia ka akor katto katne. U Mynsiem u pynkylla ia ngi napoh sha jrong, U pyndep ia ka jingkular: "ngan ai ha phi ia ka dohnud bathymmai." Esekiel 36:26.

(2) U pynlong ia ngi ban sngrewthuh ia ki jingleh bakla bad u ai ia ka jingkwah ia ka hok:

"Te ynda U la wan ma u, un pynkynduh ia ka pyrthei shaphang ka pop, bad shaphang ka hok, bad shaphang ka jingbishar de." Ioannis 16:8.

Haba phi iohsngew iano iano uba phai noh na ka jingimthala sha U Blei bad u la long u lok ne ka lok baiaineh uba iarap kyrshan ia ki khun, kynmaw ba kawei pa kawei ka jingjam sha ka jingim babha ka wan na ka jingmih ka jingtrei jong U Mynsiem Bakhuid.

(3) U ialam ia ngi ha ka jingim Khristan. U Khrist U kren ha ngi beit lyngba "ka jingpasiaw" jong U Mynsiem.

"Ki shkor jong me kin iohsngew ia ka ktien hadien jong me, ka da ong, kane ka long ka lynti, to iaid phi ha ka; haba phi phai sha kamon ne sha kadiang." Isaiah 30:21.

Lyngba ka Telebishon jong ngi ka wallam ia ki dur khmat ki briew bad ki jaka ba jngai shapoh ki ing jong ngi. U Mynsiem Bakhuid u trei kam syriem khyndiat kum ka Telebishon jong, U da wallam ia ka jingdonlem jong U Khrist na bneng sha pyrthei, u da pynlong jan ia U haba ngi dopnkam eh ia U. (Ioannis 14:15-20).

(4) U iarap ha ki jingduwai jong ngi.
"Kumjuh de U Mynsiem ruh u iarap lem ia ka jingtlot jong ngi; namar ia kaei ngin duwai kat ka ban dei biang ngim ytip shuh; hynrei shisha uta U Mynsiem hi U kyrpad na ka bynta jong ngi ha ki jingud hir hir ki bym lah ong." Rom 8:26,27.

Haba ngi ialeh ban wad ia ki ktien, U Mynsiem U iarap na ka bynta jong ngi. Haba ngi duh jingkyrmen ngi lah tang ban shu ud ha U Blei, U Mynsiem U pynsngew ia ki jingiam batlot jong ngi sha ki jingduwai ba khlain bor ha khmat ka khet U Blei ha kaba U Jisu U dang trei mynta.

(5) U iarap ha kaba pynsan ia ka jingim jinglong Khristan bashisha. U Mynsiem u pynlong ia ki briew ki bymsei soh ha ka liang ba kynja mynsiem, kum u dieng uba pynmih baroh ki jait soh:

"Hynrei u soh jong U Mynsiem u long ka jingieit, ka jingkmen, ka jingsuk, ka jingshahslem, jingleh sbun, ka jingbha, ka jingiaineh, ka jingjemnud, ka bor halor lade." Galatia 5:22,23.

Kaba don ia u soh jong U Mynsiem ka pyni ba ia ngi la krap ha u dieng wain uba shisha, U Jisu (Ioannis 15:5). U Jisu U lah ban im ka jingim kaba kyrhai lyngba jong ngi da ka bor jong U Mynsiem.

(6) U Pynkhreh ia ngi kum ki nongphla. U Jisu U kular: "Hynrei phin ioh pdiang ia ka bor, ynda la wan U Mynsiem Bakhuid ha phi; bad phin long ki nongphla ia nga ha Jerusalem, bad ha Judia, bad ha Samaria, bad haduh bakut ka pyrthei." Ki Kam. 1:8.

Baroh kiba mon lah ban pynlong ia ki ki nongphla da U Mynsiem. Ngi lah ban ym don ia ki jubab baroh, hynrei U Mynsiem U lah ban ai ia ngi ka jingiathuhkhana ban iathuh kaban pynkhih ia ki dohnud bad jingmut. Ki apostol ki shem jingeh ban kren shwa ka Pentecos, hynrei hadien ba U Mynsiem U la wan ki pynbna ia U Khrist da kata ka bor kaba "la pynkylla khongpong ia ka pyrthei." Ki Kam. 17:6.

4. KI JINGAI JONG U MYNSIEM

Ki jingthoh ki pynlong ka jingiapher hapdeng ki jingai U Blei ia U Mynsiem Bakhuid sha uwei pa uwei u bangeit na ka bynta ka jingim Khristan ka bajop, bad ki jingai ba bun jait jong U Mynsiem ia ki bangeit na ka bynta ka jingtrei babha ha ki bun rukom.

"Namar kata u ong: mynba u la kiew sha jrong, u la ialam mraw ia ka jinglong mraw, bad u la ai ki jingai ha ki briew. . . bad u la thung ia kiwei ban long ki apostol; ia kiwei ki nongiathuhlypa; bad ia kiwei ki nongiathuhkhana; bad ia kiwei ki nongsharai bad ki nonghikai; ia kaban pynjanai ia ki riewkhuid, ia ka jingtrei ka jingshakri tien Blei, ia ka ban tei ia ka met U Khrist." Ephesos 4:8,11,12.

Uwei u Khristan um iohpdiang baroh ki jingai, katto katne ki lah ban don kham bun ki jingai ban ia kiwei; U Mynsiem u dang sam ha uwei pa uwei, kat kumba u sngewbha hi." I Kor. 12:11). U Mynsiem u pyntbit ia uwei pa uwei u bangeit na ka bynta kata ka kam ha ka jingthmu U Blei. U Blei U tip lano bad hangno ban ai ia kita ki jingai kaban long ka jingkyrkhu ia ki briew bad ia ka balang jong U.

La shem sa kiwei pat ki jingai bakynja mynsiem I Korinth 12:8-10 kaba kynthup ia kine: ka jingstad, ka jingtip, ka jingngeit, ka jingpynkhiah, ka jingiathuhlypa. Kaba kren ia ki jait ktien ki bapher, bad ka jingpynkylla ktien (dkhot 8-10).

U Paul u kyntu ia ngi ban kwah eh ia ki jingai bakham khraw, nangta u ong shuh, "bad mynta ngan pyni ha phi ia ka lad babha tam." (I Kor. 12:31). Ka lynnong jong ka jingieit (I Korinth 13) kaba bud ia kane ka dkhot kaba ban jur ba "ka lad ka ba bhatam" ka dei ka lad ne lynti jong ka jingieit. Bad ka jingieit ka dei u soh jong U Mynsiem.

Ka jingkitkhia jong ngi ka dei ban wad ia u soh jong U Mynsiem bad shah ia U Mynsiem ban sam ia ki jingai jong u ha ngi "kat kumba u sngewbha." (I Kor. 12:11).

5. KA JINGDAP BIANG U MYNSIEM HA KA SNGI PENTEKOST

Ha ka sngi Pentekost, ia U Mynsiem la theh buk khlem tyngkai, te la pyndep ia ka kular U Jisu: "Hynrei phin ioh pdiang ia ka bor, ynda la wan U Mynsiem Bakhuid ha phi; bad phin long ki nongphla ia nga. . . haduh ka bakut ka pyrthei." Ki Kam. 1:8.

Ha ka sngi Pentekost U Mynsiem u la pynlah ia ki apostol ban rah ia ka gospel da kaba shai ha ki ktien ba ki briew ki kren na man la ki jait bynriew hapoh ka bneng." Ki Kam. 2:3-6.

Ki katto katne ki nongpule Baibl ki ianujor ia ka jingwan U Mynsiem bad ka jinghap u slap ha kaba sdang ka synrai bad sha bajan kut ka pyrem ha ri Palestain (Joel 2:23). Ka jingtheh ia U Mynsiem ha ka sngi Pentekost ka la long kum "u slap nyngkong" jong ka synrai uba pynlong ia u symbai ban mih na khyndew bad ai jingbam ia ka balang Khristan ha kaba sdang jong ka.

6. U SLAP KHATDUH - U MYNSIEM

Ka jingiathuhlypa ka Baibl ka ong ba ka sngi kan wan ba ia U Mynsiem U Blei yn theh buk kum u lapbah ha ka balang, ban pynshait bor ia ki dkhot jong ka Balang ban leit phla (Joel 2:28,29). Da ki bun spah snem ki la iaid lait mynta bad ka jingiathuhkhana ka jingpynim ka la phriang halor ki bynta babun jong ka pyrthei. Mynta ka la dei ka por ia "u slap khatduh" ban hap ban pynih ia u kew, khnang ba un long uba la kloi ban ot ban lum.

Katba ka histori ka nang iaid sha ka bakut shwa ka jingwan arsien U Khrist, U Blei un pynkhreh ia uwei pa uwei ubangeit naduh la ka mynsiem ia ka bneng lyngba ka jingtheh buk ia U Mynsiem jong U. Hato phi iohmad mynta ia "u slap uba shwa" uta uba pynkhreh ia ka balang na ka bynta "u slap khatduh" jong U Mynsiem? Phi im ne em ka jingim kaba dap da U Mynsiem? Haba la pynshait bor ia phi da U Mynsiem, phin shah ne em ia U Blei ban pyndonkam ia phi ha kaba leit rah ia ka khubor ka jingieit baphylla jong u bad ia ka jingwan shen jong U?

7. KI JINGDAWA BAN IOHPDIANG IA U MYNSIEM BAKHUID

Ha ka sngi Pentekost U Mynsiem Bakhuid u pynkhih ia kito kiba la iohsngew ia ka gospel ban pyrta, "Ah Para, kumno ngin leh? (Ki Kam. 2:37).

"Te u Petros u la iathuh ha ki, 'To phin kylla ka bamut, bad yn pynbaptis ia phi uwei pa uwei ha ka kyrteng U Jisu Khrist ia kaban ioh map ki pop; bad phin ioh diang ia ka jingai U Mynsiem Bakhuid!" Ki Kam. 2:38.

Ka jingkylla ka bamut __ kaba iehnoh ia ka jingim bapop bad phai sha U Khrist ___ ka dei ka jingdawa ban ioh pdiang ia ka jingai U Mynsiem Bakhuid. Ban theh ia U Mynsiem ha ngi, ngi dei nyngkong ban kylla ka bamut bad aiti ia la ka jingim ha U Khrist. U Jisu ruh U iai ban ia ka jingmon ban bud bad kohnguh ia U kum ka jingdawa ia ka jingioh pdiang ia U Mynsiem Bakhuid (Ioan. 14:15-17).

8. KA JINGIM KABA DAP DA U MYNSIEM

Shwa ba un mih noh na ka pyrthei, U Jisu U la phah ia ki nongbud jong U:

"Wat mih noh na Jerusalem, hynrei ban ap ia ka jingai na U Kpa ba la kular . . . U Ioannis u pynbaptis da ka um hynrei yn pynbaptis ia phi da U MYNSIEM BAKHUID sakhyndiat sngi naduh mynta." Ki Kam. 1:4,5.

Man ka teng ki jingthoh ki pyni ba ia U Khristan "dei ban pyndap da U Mynsiem Bakhuid" (Ki Kam. 2:4; 4:31; 6:3; 6:5; 7:55; 9:17; 13:9; 13:52; 19:6). U Mynsiem Bakhuid u pynlong ia ka jingim U Khristan kaba urlong bad ka baitynnad namar ka jingim kaba dap da U Mynsiem ka pyndep ia ki jingthmu U Khrist na ka bynta jong ngi.

Katba dang iathuh ia ka jingim Khristan kaba dap da U Mynsiem, u Paul u la duwai ia kane ka jingduwai na ka bynta ki bangeit baroh.

"Ba un ai ha phi, katba kum kata ka jingkynrei spah ka burom jong u, ba yn pynkhlain ia phi bad ka bor da U Mynsiem jong u ha u briew ba shapoh; ba U Khrist un shong da ka jingngeit ha ki dohnud jong phi; . . . Te ha uta uba lah ban leh kham tam eh nalor baroh ba ngi pan lane ba ngi pyrkhat, katba kum kata ka bor kaba trei ha ngi." Eph. 3:16,17,20.

Kum u Frank Morris bad u ksew jong u, u Buddy uba ialam ia u, ngi lah, bad U Mynsiem Bakhuid Uba ialam ia ngi, ban leh khamtam ban ia kaba ngi ju leh mynshwa. Da ki jingkwah kiba thymmai bad ka jingtbit kaba thymmai, ia ngi la pynlah ban iaid shaphrang da ka jingshaniah baskhem ha ka jaka ba ngin shu ialeh bad ki jingeh jong ka jingim.

Ia kane ka jingiashem kaba dap da u mynsiem dei ban pynthymmai man ka sngi lyngba ka jingpule Baibl bad ka jingduwai. Ka jingduwai ka ri ia ngi hajan U Khrist, bad kaba pule ia ka ktien U Blei ka iarap ia ngi ban iai phai sha ka jingiarap jong u. Ki pynpra noh ia ki diengpyngkiang badon hapdeng jong ngi bad U Khrist kiba lah ban khang lad ia u ban theh ia ka jingai bakor jong U Mynsiem. Dei kumta ba ngi san bad buh bujli ia ki jingmliem basniew da ki jingmlien kiba bha.

Ki Nong Rom 8 ka iathuh shaphang ka jingim kaba dap da U Mynsiem. Pule ia kane ka lynnong haba don por, bad peit thuh katno sien u Paul u kdew sha u "Mynsiem" kum ka bor kaba kyrshan ia ka jingim Khristan.
Phi la pynlong ia ka jingshem baphylla jong ka jingim ba dap da U Mynsiem? Hato phi sngewthuh ia ka jingdon lem U Mynsiem ha ka jingim jong phi? Hato phi la ioh mad ia ka bor ba ai jingim jong U? To plie ia la ka jingim ha kata ka bor bakhrawtam jong ka jingpynlong.