Ka Ing Jong Phi Ha Bneng

Mynba u Marco Polo u la wan phai sha la shnong ha Venice hadien ba u la don bun snem sha ri mihngi, ki paralok jong u ki pyrkhat kata ka jingiaid lynti ba jngai ka la pynlong ia u uba bieit. U la don shibun kiei kiei ban iathuh.

U Marco u la poi sha ka shnong kaba dap da ka ksiar bad ka rupa. U la iohi ia u maw uba iong uba ing. Hynrei ym don mano mano ba la iohsngew shaphang u dewiong. U la iohi ia ka jain ka bym ing wat haba bret ia ka ha ka ding, hynrei ym don ba iohsngew ia kawei ka jaid mar kaba khot ka asbestos. U iathuh shaphang ki bsein kiba heh shiphew sienjam ka jingjrong bad ka shyntur kaba lah ban nguid wat ia u briew ruh, ki soh ot kiba heh kat ka khlieh u briew bad hapoh lieh kum ka dud. Hynrei ym pat don mano mano ba la iohi ia u snepkor, lane ia ka umphniang kaba ym pat pynkhuid. Ki briew ki shu ia rkhie ia kiba kum kita ki jingiathuhkhana. Bun snem hadien, ynda haba u Marco u la jan iap, u briew uba leh riew blei u ieng hajan ka jingthiah bad kyntu ia u ba un weng noh ia kito ki jingiathuhkhana baroh ba ula iathuh. Hynrei u Marco Polo um treh: "Baroh ki long kiba shisha ___ man iwei pa iwei. Ha ka jingshisha, nga khlem pat iathuh tang shiteng na kaba nga la iohi.

Ki nongthoh Baibl kiba ai ia ngi ka jingiohi kiba tang khyndiat jong ka bneng ki i kumba pynsawa ia ki jingpyrkhat jong u Marco Polo. Ha ki jingithuhpaw ki khmih ia ka jaka kaba phyrnai, kaba la itynnad sat, hynrei ki lah ban iathuh tang khyndiat eh na kata kaba pyni ha ki. Bad ngi iakynduh ki jingiakop kiba syriem bad ki lok jong u Marco Polo. Ngi dei ban mutdur ia "u snepkor bad ki krokadail" kiba ngim pat ju iohi, namar ita i jingiohi iba tang liak ki pyni ia ngi ba ka bneng ka long kham palat ban ia kaba shu shong ha ki lyoh bad tem duitara.

1. HATO KA BNENG KA LONG KABA SHISHA?

U Jisu U dang pynkhreh jaka kaba shisha ia ngi mynta ha ka bneng kaba shisha.

"Wat khih khuslai ha ka dohnud jong phi: to ngeit phi ha U Blei, to ngeit ha nga ruh. Ha ing U Kpa jong nga don bun ki jaka shong mneh: lymda kumta nga la iathuh ia phi. Nga LEIT BAN PYNKHREH KA JAKA IA PHI. Bad lada nga leit bad pynkhreh jaka ia phi, ngan wan pat, bad shimti ia phi halade hi ba ha kaba nga long ma nga, phi ruh phi lah ban long." Ioannis 14:1-3.

U Jisu Un sa wan biang sha ka pyrthei jong ngi ba un ioh ialam ia ngi sha kata ka jaka shong neh ha ka nongbah ha bneng kaba dap da ka burom kaba ngim lah shuh ban mut dur, ka Jerusalem ka bathymmai.

Hadien ba ngi la sah hangta shi hajar snem, U Khrist u thmu ban wallam ia kata ka ing bneng sha kane ka pyrthei. Katba ka Jerusalem bathymmai ka dang hiar, ka ding kan pynkhuid ia kane ka pyrthei baroh kawei. Ka pyrthei ba la pynthymmai kan kylla long ka ingbaskhem jong kiba la pynim. (Jingpynpaw 20:7-15. Yndang pule shuh ha Ka JINGSHEM 22.)

U Ioannis uba thoh ia ka Jingpynpaw u pyni sa ia kaei pat?

"Te nga la iohi ia ka bneng bathymmai bad ka khyndew bathymmai, naba ka bneng kaba nyngkong bad ka khyndew ba nyngkong ka la leit noh, bad ka duriaw kam don shuh. Nga la iohi ia ka nongbah bakhuid, ka Jerusalem, bathymmai, ka dawan hiar na bneng na U Blei, ia kaba la khreh kum ka nongleit kurim ba la pynibha ia u tnga jong ka. Bad nga la iohsngew ia ka ktien sawa ba jam na ka khet kaba ong, ha khmih ka tabernakl U Blei ryngkat bad ki briew bad un shong lem bad ki. Ma ki kin long u paidlang jong u bad U Blei Un long U Blei jong ki." Jingpynpaw 21:1-3.

Hadien ba la pynkylla dur ia ka da ka ding, U Jisu U la kular mano ban shong ha ka pyrthei bathymmai?

"Suk kiba jemnud naba kin ia ioh ia ka khyndew." Mathaios 5:5. (Peit ruh Jingpynpaw 21:7.)

U Khrist u kular ban pynbha pat ia ka pyrthei kaba la ju long shisien kaba janai sha ka jingitynnad jong ka Eden; bad kiba jemnud "kin ia ioh ia ka khyndew."

2. NGIN DON NE EM KI MET KIBA SHISHA HA BNENG?

Mynba U Jisu U la mihpaw ha ki synran jong u ha ka met badonburom bad ba la mihpat, kumno u iathuh ia kata?

"To khmih ia ki kti bad ki kjat jong nga. Dei ma nga hi. To ktah ia nga bad peit ruh; naba ka mynsiem kam don doh bad shyieng, kumba phi iohi ia nga ba nga don." Lukas 24:39.

U Jisu U don ka met kaba shisha; u khot ia u Thomas ban tba ia u (Ioannis 20:27): Ha kata ka sien U Jisu U iaid shapoh ing, u iakren bad ki briew kiba shisha, bad u bam jingbam ba shisha (Lukas 24:43).

Ka bneng kam dei ka jaka shong ki ksuid, hynrei da ki briew kiba shisha kiba sngewtynnad ia ka jingim ba kynja mynsiem, bad kiba don "ki met badonburom."

"Namar kata ka jinglong trai shnong jong ngi ka long ka bneng; nangta ruh ngi iaap khmih lynti ia U Nongpynim, U Jisu Khrist Uba U Trai, uban thaw thymmai ia ki met ka jinglong rangli jong ngi ia kaban pynlong ia ka shidur bad ka met ka burom jong u." Philippi 3:20,21.

Ngi lah ban sngewthikna ba ki met bakynja bneng jong ngi kin long kiba shisha kum ka met ba la mihpat U Jisu.

Ngin ithuh ne em ia kiba haing hasem bad ki lok ki jor ha bneng?

"Namar mynta ngi iohi tang kumba ha ka it ba byrngut ha ka badum byrngut byrnget; hynrei hangta markhmat markhmat: mynta nga tip tang katto katne, hynrei hangta ngan ithuh biang kumjuh kumba la ithuh biang ruh ia nga." I Kor. 13:12.

Ha bneng ngin "sa ithuh janai." Ngin sngewthuh bad sngewnguh iwei ia iwei kham jylliew ban ia kaba ngi la ju long mynno mynno ha kane ka pyrthei.

Ki synran U Jisu ki ithuh ia u ha ka met ba kynja bneng jong u imat na ki rukom ba u ju leh. (Lukas 24:36-43). Ka Mari ka ithuh ia U ha jingtep namar ka sur ba U ju kren haba U khot ia ka da ka kyrteng (Ioannis 20:14-16). Ki arngut ki synran ha ka lynti sha Emaus ki ithuh ia U na ki rukom leh ba U shait leh. Haba ki peit thuh ia ka rukom kyrkhu ia ka jingbam, ki ithuh ia U kum U Trai, da ki rukom jong U. (Lukas 24:13-35).

Kiba la siewspah da shisha kin ioh mad ia ka jingkyndeh mynsiem ha ka jingiakynduh lang markhmat ha bneng. Mut dur ia ka jingkmen ba ithuh ia ka rukom wiatsamrkhie ka tnga jong phi, ne ka rukom khot i khun rit ia phi iba phi la tep la slem bah, ne ia ka rukom pynkhih met ba i ieit jong u lok ba ieit. Ngi don ka bymjukut ban nang pynsan ia ka jingialong lok bad ki riewkhraw jong ka bneng, ka khyndew bad kiwei kiwei ki jingthaw U Blei.

3. KAEI NGIN LEH HA BNENG?

Ngin don bun ki kam ban leh ki ban dawa ia ka bor pyrkhat ha bneng. Kumno ban mut dur ia ka ing kaba phi phohsniew ba phin don?

"Ha khmih ngin pynlong ia ki bneng bathymmai bad ia ka khyndew bathymmai: bad ia kiei kiei kiba mynshwa yn ym kynmaw lymne kin ym wan ha ka jingmut. . . Te kin tei ki ing bad kin shong ha ki; kin thung ruh ki brisoh wain, bad kin bam ia ki soh jong ki. . . Ki ba la jied kin ioh slem ia ka kam ki kti jong ki." Isaiah 65:17-22.

Phi ieit ne em ia ka jingitynnad ki kshaid, ia ka jingjai jai ki madan phlang, ia ki khlaw ba iai jyrngam, bad ia ki syntiew ba phuh itynnad?

"U Trai u la pyntngen ia ka Seion; . . . un pynlong ia ka ri khlaw jong ka kum ka Eden, bad ka ri kynjah bad ia ka ri bakynjah jong ka kum ka kper U Trai. Yn shem hangta ka jingkmen bad ka jingsngewbha, ka jingainguh bad ka jingsawa ka jingrwai." Isaiah 51:3.

U Trai un pynkylla ia ka pyrthei sha ka kper baitynnad jong ka Eden. Ym don jingpynhoid umphniang shuh, u lyoh khyndew, ne ka jingtyrkhong; ki pung kiba khuid phyrnai, ki dieng ki bajrong bad beit, bad ki sharing lum kiba khlem dak pynmong.

Ym tang ia ki jingitynnad jong ka pyrthei, hynrei ia ka jinglah jong ngi ban sngewhun sngewnguh yn nang pynkhraw. Kan long kum kato ka sngi nyngkong ba ngi mih shabar hadien ba la thiah pang la slem. Bad ki arphew minit kin nang pyiar shaduh ki bymjukut.

Hato phi sngewtynnad ia kiei kiei kiba thymmai? Kaba wad jingtip? Kaba pynlong ia kiei kiei?

"Hangta, ki jingmut ki bym iap shuh kin pyrkhat jylliew da ka jingsngewbha bymkut ia ki jingphylla jong ka bor ba pynlong, ki jingmaian jong ka jingieit basiewspah. Kawei pa kawei ka bor pyrkhat kan roi, kawei pa kawei ka jinglah ban pdiang kan nang iar. Ka jingialeh ban wad jingtip kan ym pynthait ia ka jabieng lane pynjrem ia ka bor. Hangta ia ki jingpyrkhat bakhraw tam lah ban ialeh, ki jingangnud ba jrong tam la kot, ki jingkwah burom ba ha khlieh eh la iohmad: hynrei kin dang mih shuh ki jingjrong bathymmai ban kiew, ki jingphylla bathymmai ban iaroh, ki jingshisha bathymmai kiba dawa ia ki bor ka jingmut ka mynsiem bad ka met.

"Ia ka spah jong ka bneng bad ka khyndew la plie wang ha kiba la siewspah jong U Blei ba kin ioh pule minot. Khlem teh shuh da ka jingiap, ki her khlem thait sha ki pyrthei bajngai. Ki khun jong ka khyndew ki iarung sha ka jingkmen bad jingstad jong ki jingthaw kiba khlem kyllon, ki iasam lem ia ki jingkynshew ka jingtip bad jingshemphang ba la ioh pdiang lyngba ki yrta." Ka Jingialeh Bakhraw, p. 613, 614.

4. KA BYMMAN KAN DANG PYNMA BIANG IA KA BNENG?

"Bad da lei lei kam ym ioh leit bsut sha ka kaei kaei ruh ka bym khuid, lane uta uba leh ia ka jingijli bad ka jinglamler: hynrei tang kita kein ia kiba la thoh ha kata ka kitab ka jingim jong Uta U Khun langbrot." Jingpynpaw 21:27.

U Blei un rat dyngkhong ia ka pop bad ia ki jingmih bashyrkhei jong ka; kin ym paw shuh lano lano ruh. Ynda U Jisu un mih paw, ngin sa long kum ma u" (I Ioannis 3:2). Ha ka jaka ban kwah ban pyniap, ban tuh, ban shukor, ban bat bor, ngin ia beh brai ia ki jingaiei ba kynja bneng.

"U Blei un niad noh ia ki jingjaw ummat baroh na ki khmat jong ki: bad ka jingiap kan ym long shuh, lymne ka jingsngewsih, lymne ka jingiam, lymne ka jingpang, kan ym long shuh; kita kiei kiei kiba mynshwa ki la leit noh." Jingpynpaw 21:4.

Wat ka nongshun bakhatduh, ka jingiap kan leit noh. Ha bneng ngin iaisamla sah, ki ba la siewspah "kin ym iap shuh" (I Kor. 15:53); ym don shuh u ban shah ia ka jingjynjar ka jinglong tymmen.

Ka bneng ym tang ba ka pynjot ia ka jingmih ka pop hynrei ka da pynphai kylla ia ki. Mut dur kumno kan long ia kito kiba shah shitom baroh shi lynter jingim.

"Ynda kumta ia ki khmat uba matlah yn pynpeit, bad ia ki shkor uba kyllut yn plie noh. Ynda kumta u briew uba dkoh un rynsied kum ka skei, bad u thylliej u bym nang kren un rwai: namar ha ka ri khlaw ki um kin kyrsoi, bad ki wah duit ha ka ri shyiap." Isaiah 35:5,6.

5. KAEI KA JINGPYNKYNDEH MYNSIEM BAKHRAW TAM JONG KA BNENG?

Mutdur ba phi iohi ia U Trai jong ki jingthaw markhmat.

"Ha khmih ka tabernakl U Blei ryngkat bad ki briew, bad un shong lem bad ki, te ma ki kin long ki paidlang jong u, bad U Blei un long lem bad ki." Jingpynpaw 21:3.

U Blei Badonbor baroh u kular ban long u lok jong ngi bad u nonghikai. Ka jingkmen kaba katno ban ioh shong ha ki kjat jong U! Pyrkhat aiu u nongthaw jingrwai un kwah ban ioh pynlut khyndiat por bad u Beethoben ne u Mozart. Mutdur katno u saiantist u niew kor ia ka lad ban shong kai bad u Albert Einstein, lane katno kan mut lane haduh katno kan long kaba don jingmut ia u nongdro dur ban ia kren bad u Michelangelo lane u Rembrandt.

Shu pyrkhat, kiba la siewspah kin ioh ka bok ka lad kaba kham khraw. Kin ia kren bad U Nongpynlong ia ki jingrwai baroh, ka saian bad kiwei ki lynti jingstad. Kin long kiba iajan bad ka jingmut bakhraw tam bad ka dohnud bajylliew tam ha bneng bad khyndew. Bad kata ka jingiadei kan tuid sha ka jingmane.

"Na uwei u nai thymmai sha uwei pat, bad na kawei ka Sabbaton haduh kawei pat, ka doh baroh kan wan ban mane ha khmat jong nga, ong U Trai." Isaiah 66:23.

Hapdeng eh jong ka nongbah bakhuid ka ieng ka khet balieh bakhraw jong U Blei. La ker sawdong da u simpyllieng ha ka rong bajyrngam, ka khmat jong u ka tyngshain kum ka sngi baphyrnai. Hapoh ki kjat jong u ka don ka duriaw it kaba baroh sawdong. Halor kane ka madan it ka phalang ka burom U Blei, kiba la siewspah ki ialang ban sei ia ka jingiaroh bakmen.

"Te kiba la siewspah jong U Trai kin wan phai, bad kin wan lem bad ki jingrwai sha Seion; ka jingkmen bymjukut ruh kan long halor ki khlieh jong ki: kin ioh ka jingsngewbha bad ka jingkmen, ka jingsngewsih bad ka jingud kin phet noh." Isaiah 35:10.

Hangne u don uta uba ka jingbha sbun jong u kam ju duh noh shisien ruh. Ka jingiaineh skhem bad ka jingiaishah slem bad ka jingsngewlem jong u ki iai tyllun. Iaroh ia ka kyrteng bakhuid jong U!

6. NGI DEI BAN DON HANGTA

U Jisu U thrang eh ia kata ka jingiakynduh markhmat. Namar kata u kloi ban pyllait ia phi na ka pop ha ka dor kaba khraw katta katta. Phi dei da lade hi ban shim ia kane ka kabu jong ka jingai. Phi dei ban aiti ia lade ha U Khrist kum U Trai bad U Nongpynim. Phi donkam ia ka jingmap kaba la tyrwa na ka diengphna namar:

"Kaei kaei ka bymkhuid, lane uta uba leh ia ka jingijli bad ka jinglamler kan ym ioh leit bsut hangta; hynrei tang kita kiba ia ki kyrteng jong ki la thoh ha ka kitab uta u Khunglangbrot." Jingpynpaw 21:27.

U Jisu U pyllait ia ngi na ka pop, ym ha ka pop. Ngi dei ban wan sha U lyngba ka bor jong u ha ngi bad pyniakhlad noh ialade na ka bymkhuid.
Bad kata ka hima ka lah ban don ka jingsdang mynta ha ka dohnud jong ngi. Haba U Khrist u la pyllait ia ngi na ka pop, u pynlong ia ka bneng ka barit hapoh jong ngi. U lah ban iarap ia ngi ban beh ia ka khuslai, ka bitar, kwah awria, ka tieng, bad ka jingpalat kaba pynjynjar ia ngi. Ka jingkyrmen ia ka bneng kam dei kaba pyrshang ban ioh lait na ki jingeh ka jingim, ka iarap ban pynlong bneng shuh shuh ha khyndew. Dang shen la pynlong ka jingwad na ki paidbah bad ka pyni ba kito kiba ngeit ia ka jingim hadien ka jingiap ki im ka jingim kaba kham suk bad ki shaniah ia ki para briew kham bha ban ia ki bymngeit.

Ym don shuh kawei pat kaba don jingktah kaba kham jur ia ka jingim jong phi mynta ban ia ka jingshaniah ha ka jingiadei bad U Jisu Khrist. Sngap kumno u Petros u iathuh ia ka jingktah jong ka jingngeit ka baim.

"Ia uba, haba ym iohi ruh, phi ieit; ha uba, la phim iohi mynta, hynrei phi ngeit, phi ia sngewkmen eh da ka jingkmen kabym lah ong bad kaba dap da ka burom; da kaba pdiang ia ka jingkot ka jingngeit jong phi, ka jingpynim kein ia ki mynsiem jong phi." I Petros 1:8,9.

Kane baroh __ bad ka bneng ruh. Phi la shem ia kata ka jingim kaba kyrhai ba U Khrist U kwah ba phin ioh? Sngewbha wat phai noh na ka jingkhot isnei jong U.

"Te U Mynsiem bad kata ka nongleit kurim ki ong, To wan. Bad uta uba iohsngew to un ong, To wan. Bad jar uba sliang, to ai un wan; bad jar uba mon, un shim ei ia ka um ka jingim." Jingpynpaw 22:17.

U Jisu u don bad phi mynta, u dang kren ha ka dohnud jong phi katba phi pule ia kine ki lain. U khot ia phi ban "wan!" "wan!" Um lah shuh ban pynpaw kham palat, ban kham pynbor. Lada phim pat leh, kane ka dei ka khyllipmat kham palat ban ia kano kano ka lad jong phi ban pdiang ia ka jingtyrwa jong U.

Balei phim iathuh ia u ba phi pdiang ia ka jingai isnei jong u bad kwah ban pynlut ia ka bymjukut bad U? Iathuh ia U ba phi ieit ia U. Khublei ia U na ka bynta kiei kiei baroh ba U la leh ia phi bad ia kiei kiei baroh ba U dang thmu ban leh na ka bynta jong phi. Lada don kaei kaei hapdeng jong phi bad U Blei, kyrpad ia u ban pynlong ia phi uba mon ban weng noh ia kata. Mynta katba phi dang iohsngew ia ka ktien jong U, katba ka dohnud ka dang pdiang, to aiti ia lade ha U khlem tyngkai. To pyndem ia la ka khlieh ha kane ka khyllipmat bad ong, "Ko Jisu, U Trai jong nga, nga wan. Nga aiti lut ha me. Ngan long U jong Me junom duh."